Afbeelding
Vlucht - Charlotte McConaghy

Vlucht - Charlotte McConaghy

cultuur

Na een reeks succesvolle young adult romans, waagt Charlotte McConaghy zich met Vlucht in de wereld van speculatieve fictie. De roman is inmiddels vertaald naar meer dan 20 talen en wordt ontwikkeld voor het grote scherm. Vlucht is een intiem en hartverscheurend liefdesverhaal voor een persoon én een planeet, met knipoogjes naar Melvilles Moby Dick en Henry David Thoreau. Stap aan boord van de Saghani en reis mee over woeste oceanen op zoek naar de resterende Antarctische sternen.

Franny Stone laat alles achter en vertrekt naar Groenland met maar één doel voor ogen: de vermoedelijk laatste migratie van de Antarctische stern te volgen naar Antarctica. Ze overtuigt een groepje vissers om de verraderlijke tocht te maken. Die ploeg is een zootje ongeregeld dat wanhopig op zoek is naar de Gouden Vangst in een wereld waar wilde dieren nog amper bestaan. Hoe verder ze zich bevinden van de beschaving en veiligheid, hoe meer de crew begint te beseffen dat Franny enkele donkere geheimen achterhoudt. Is Franny eigenlijk wel wie ze beweert te zijn? En zullen de laatste sternen ter wereld de vlucht van pool tot pool overleven?

Charlotte McConaghy schreef een beklijvende ode aan de natuurlijke wereld. We bevinden ons over enkele jaren in de toekomst, wanneer de meeste diersoorten intussen uitgestorven zijn en de zeeën zo goed als leeggevist. Ze neemt ons mee naar de uithoeken van de wereld - stuk voor stuk plekken die iets magistraals krijgen door haar prachtige beschrijvingen van de wilde natuur. Ik voelde elk woord, alsof ik zelf op de boeg stond en de ijskoude poolwind in mijn nek blies. Elk hoofdstuk is doordrenkt van melancholie, verlangen en hartzeer, zonder overweldigend te zijn. Integendeel, er heerst een zekere stilte in haar woorden die sterk contrasteert met de wilde zee. McConaghy kaart de klimaatverandering aan, zonder paniekerig of dwingend te zijn. Daarvoor is het in deze roman te laat, wat een realistisch beeld schept over wat ons nog te wachten staat als we blijven voortdoen zoals we bezig zijn. Die geest van een verdwenen wildernis spookt door de roman. Geen zingende vogels meer in Yellowstone, de laatste wolf ter wereld sterft in gevangenschap, de verbijstering wanneer ze een uil ziet … Het is gewoonweg schrijnend. Toch blijft de hoop om het tij nog te kunnen keren weerklinken. Hoop die rust op enkele moedige vogeltjes die wel eens de laatste reis van hun leven zouden kunnen maken.

Vlucht maakt van mens en dier gelijken én tegenhangers, want om te overleven hangen we van mekaar af. Zowel in Franny als in haar man Niall en de crewleden van de Saghani, zien we dat de mens iets dierlijks in zich heeft. En dat is iets wat de meeste mensen vergeten zijn; dat ook wij deel uitmaken van de natuur. Franny is net als de oceaan; wild, krachtig en altijd in beweging. Ze kan niet lang op dezelfde plek blijven en lijkt zoals de vogels te migreren. Waar ze ook naartoe gaat, haar hart brengt haar altijd terug naar Ierland. Maar Franny heeft een traumatisch verleden vol verlies, waarvan haar brein heel wat heeft verdrongen. McConaghy gooit deze trauma’s niet in je gezicht, maar tast ze op een trage, subtiele manier af. Die slowburn stoort nooit, het voegt alleen maar toe aan de melancholie en het mysterieuze karakter van eenzame Franny. Dat mysterieuze blijft tot het einde, want McConaghy rijgt de plottwists aan mekaar. Niets is zoals het lijkt.

Misschien ben je geen fan van literatuur die wijst op onze ecologische crisis, maar ik garandeer je dat Vlucht het lezen waard is. Het is een roman die de natuur naar mythische proporties verheft en ons weer even doet beseffen dat we ze niet als vanzelfsprekend mogen beschouwen. Maar bovenal is het een verhaal over hoop; hoop op liefde, vrijheid en het vinden van jouw plek in de wereld.

Krijg je niet genoeg van Vlucht? De Nederlandse vertaling van haar volgende roman Once there were wolves komt eraan. Hierin neemt McConaghy je mee naar de woeste Highlands waar voor de eerste keer in decennia wolven heersen over de bossen.

Afbeelding