Véronique Goossens

6 april 2021, 16:39 Nieuws

Helden zijn vrouwen en mannen met een passie. Een passie voor sport, ondernemen, reizen, literatuur, muziek, wetenschap, design, … ‘Mensen zijn Media’ wil Vlamingen inspireren, daarom komt in deze rubriek elke keer een held aan het woord.

In Vlaamse helden

Enige tijd geleden maakte Véronique Goossens de overstap van Kanaal Z naar Belfius, waar ze chief opinion leader werd. De Bank had deze functie gecreëerd om haar maatschappelijke rol te benadrukken. Korte tijd daarop werd bekend dat Véronique Goossens tot hoofdeconome opgeklommen was. Voortaan heeft ze de leiding over de studiedienst van de bank. Ze volgt er samen met haar team de internationale macro-economie als de financiële toestanden van de gemeenten en de ziekenhuizen, een specialiteit van Belfius. Deze promotie zorgde voor een dubbele primeur bij Belfius. Het was de eerste keer dat iemand zonder economiediploma de functie bekleedde én het was de eerste vrouw die hoofdeconome werd. In 2016 publiceerde ze het boek ‘De geldmakers - Achter de schermen van de Nationale Bank van België’.

Véronique, is de bankenwereld nog steeds een mannenbastion?

Je zou dat op het eerste gezicht wel kunnen zeggen, maar toch zie je dat meer en meer vrouwen er hun plaats opeisen. Bij Belfius Bank zijn er bijvoorbeeld heel wat vrouwen in leidinggevende functies, zelfs binnen het directiecomité en ook Euroclear, de instelling die waakt over de veiligheid van 27.700 miljard euro aan effecten van klanten van over de hele wereld, wordt al jaren geleid door de Belgische Lieve Mostrey. In de toekomst zie ik het aantal vrouwen alleen toenemen en dat is maar goed ook.

De Nationale Bank is geen goede leerling op dat vlak?

Neen, van de Nationale Bank kan je met zekerheid stellen dat het een echt mannenbastion is. Na de laatste benoemingsronde - waarbij Marcia De Wachter niet vervangen werd - zetelt er trouwens geen enkele vrouw meer in het directiecomité. Ook in de Raad van Bestuur zetelt maar een vrouw. Dat is bitter weinig, zeker als je weet dat er voor beursgenoteerde bedrijven een verplichting geldt dat een derde van de leden van de Raad van Bestuur een vrouw dient te zijn.

Marcia De Wachter, een van de personages uit je boek die je zonet noemde, kreeg het hard te verduren als enige vrouw in het directiecomité. Voel jij je met haar verwant?

Marcia De Wachter is inderdaad het enige vrouwelijke personage in mijn boek. Ze is verdwenen uit het directiecomité van de Bank sinds december vorig jaar. Ik voel me echter niet meteen met haar verwant. Of toch een beetje misschien, want we delen beiden een passie voor economie. Het is een groot verlies voor de NBB dat zij er niet langer werkzaam is, want Marcia De Wachter is zonder enige twijfel een economisch toptalent en ze heeft ook altijd gestreden voor meer vrouwen aan de top van de Bank. Ik was mij tot voor kort niet zo bewust van het gebrek aan vrouwen op sleutelposities van financiële instellingen. Toen ik bij mijn benoeming in de kranten las dat ik de eerste vrouwelijke hoofdeconome was bij een Belgische grootbank, was ik eigenlijk verrast. Voor mij is het een evidentie dat daar evengoed een vrouw zou kunnen zitten, maar de realiteit toont aan dat er nog wat werk aan de winkel is.

De personages hebben ook allemaal een politieke kleur, is de verwevenheid tussen de politiek en de NBB niet nefast voor het functioneren?

Er is inderdaad altijd een link tussen directieleden en politieke partijen. Men noemt dat evenwichtig, omdat op die manier alle politieke kleuren vertegenwoordigd zijn en de discussies zo objectiever worden gevoerd. Anderen zeggen dan weer dat dit niet gezond is en er beter vakspecialisten zouden zetelen. Daarvoor valt zeker iets te zeggen, want een nationale bank is in wezen het economische geweten van een land en gaat na of het economische beleid van de regering wel strookt met het monetaire beleid van de ECB in Frankfurt. Dat is een heel technocratische opdracht dus eigenlijk zou de Bank geen banden moeten hebben met de politiek.

Heeft een nationale bank nog zin na de invoering van de euro?

Dat is een heel goede vraag, een vraag die ik mezelf ook heb gesteld toen ik aan mijn boek begon. Alle banken samen zijn aandeelhouder van die grote Europese Bank. Is het dan nog nodig dat zij elk apart blijven bestaan? De nationale banken zijn - zoals ik daarnet al zei - de waakhonden van Europa in de verschillende lidstaten en ze zijn tegelijk ook de waakhonden van de economie. Ze dragen daarnaast verantwoordelijkheid voor de grote gedeelde wijsheid die binnen het Europese financiële systeem bestaat. Voor de invoering van een gemeenschappelijk Europees financieel beleid was die kennis veel meer versnipperd.

Hoeveel heeft onze NBB eigenlijk nog te zeggen nu we een Europees Gemeenschappelijk Toezichtmechanisme hebben?

Dat Toezichtmechanisme is er gekomen na de grote recessie, toen is gebleken dat de banken onvoldoende werden gecontroleerd. Van dat gebrek aan controle ondervinden we vandaag nog altijd de gevolgen. Daarom waakt het Toezichtmechanisme erover dat nationale belangen niet doorwegen op gemeenschappelijke belangen. Onze Nationale Bank vaardigt ook mensen af naar het Toezichtmechanisme en tegelijk voert zijzelf ook controle uit op de kleinere Belgische banken. We hebben met andere woorden een deel van onze autonomie opgegeven om erger te voorkomen.

Ondanks de uitstekende reputatie van de studiedienst van de NBB was niemand voorbereid op de financiële crisis die in 2008 losbarstte?

Dat klopt, maar je moet weten dat tot 2008 de banken niet door de NBB werden gecontroleerd, maar door de FSMA, de Autoriteit voor Financiële diensten en Markten. De NBB moest alleen toezicht houden op het globale financiële systeem, maar ook daar zijn wel een aantal zaken fout gelopen. Intussen is dat toezicht gelukkig wel verbeterd.

Heeft de Nationale Bank ons financiële systeem en onze spaarrekeningen toen gered?

Ja, dat is zeker een verdienste van de Bank en meer bepaald van Luc Coene die toen meteen in actie is geschoten. Hij coördineerde de bankenreddingen en onderhield de contacten met de ECB. Toen heeft de NBB echt haar koelbloedigheid bewaard en ons behoed voor veel erger.

Ook de overheid is toen tussengekomen?

De overheid heeft toen het spaargeld gered door een garantie in te stellen voor spaartegoeden tot 100.000 euro. Dat heeft ervoor gezorgd dat er geen run on the banks is ontstaan, dat mensen niet halsoverkop hun geld zijn gaan weghalen bij de banken en ons gehele financiële systeem niet is ingestort.

Hoe zie jij de Nationale Bank evolueren?

We hebben met Pierre Wusch een hervormingsgezinde topman, dus ik zie de Bank evolueren tot een modernere instelling die ingebed zal blijven bij de ECB en daar haar expertise ter beschikking zal blijven stellen.

Wat vind jij de meest spraakmakende anekdote uit het boek?

Het moment waarop Luc Coene naar de Raad van Bestuur van de ECB rijdt in Frankfurt – hij is op dat moment bezig aan zijn laatste jaar als gouverneur – en hij ziet binnen zijn eigen nationale bank, waar ze zeer goed zijn in inflatievoorspellingen, dat de kans op deflatie zeer groot wordt. Dat het risico op een algemene prijsdaling stijgt.

Is dat dan een slechte zaak?

Dat klinkt misschien interessant, maar dat is het niet. Deflatie is economisch gezien echt een te mijden scenario, want die algemene prijsdaling is heel moeilijk te bekampen door centrale banken. Dat is duidelijk gebleken tijdens de grote depressie van de jaren ‘30. Luc Coene had de idee dat we dit moesten voorkomen door massaal Europese overheidsobligaties te kopen, wat de VS eerder deed. Onze gouverneur wist echter maar al te goed dat dit idee zeer moeilijk lag binnen de ECB. Luc Coene was de eerste gouverneur die met dat voorstel kwam en het werd meteen weggehoond. Toch heeft hij gelijk gekregen, al heeft het een jaar geduurd vooraleer de ECB die beslissing nam. Onze eigen gouverneur was op dat moment dus een echte baanbreker.

Wat hoop je met je boek te bereiken?

Ik ben aan het boek begonnen vanwege mijn nieuwsgierigheid. De NBB is een instelling met een grote autoriteit en notoriteit, een instelling die erg belangrijk is voor ons financiële systeem en dat systeem is dan weer erg belangrijk voor onze economie. De NBB is het financiële en economische geweten van België, maar als dat haar rol is, hoe komt het dan dat we er zo weinig over weten? Om daarop te kunnen antwoorden ben ik begonnen aan een grondige research die toch wel enkele jaren heeft geduurd, maar waarvan je het resultaat kunt lezen in ‘De geldmakers’. Ik hoop de lezer dus wat vertrouwder te maken met een van onze belangrijkste instellingen.

‘De geldmakers. Achter de schermen van de Nationale Bank van België’ werd uitgegeven bij uitgeverij Polis en kost 9,90 euro.