Afbeelding
Verbonden na afscheid cover

Verbonden na afscheid

Fik blogt

Samen met vele anderen slenterde ik begin november met Allerheiligen over enkele kerkhoven. Plaatsen die er meestal erg sober en zelfs wat verwaarloosd bijliggen, veranderen op enkele dagen tijd in een zee van bloemen en prachtige bloemstukjes. Heel wat gedenkstenen krijgen een grondige poetsbeurt en originele grafschriften en kleine details maken pijnlijk duidelijk hoezeer dierbaren worden gemist.

Rust in vrede

De laatste woorden die we tot iemand richten, komen vaak uit het diepste van ons hart. Helaas zijn deze woorden niet alleen ‘de laatste’, maar komen ze vaak ook ‘te laat’. Net zoals de bloemen, bloemstukjes en andere grafstukjes, die we met veel liefde en respect neerleggen ter nagedachtenis van wie ons lief is.

Een dame van meer dan 90 jaar jong vertelde me dat ze tegen haar kinderen en kleinkinderen regelmatig zegt dat ze geen bloemen bij haar graf wil. “Als iemand me bloemen wil geven, dan moeten ze dat maar doen, terwijl ik leef.” Een andere hoogbejaarde dame gaf de notaris opdracht om in een lokaal blad de volgende tekst te plaatsen: “Na de uitvaartplechtigheid is er geen koffietafel voorzien. Ik ben 86 jaar geworden, dus jullie hebben tijd genoeg gehad om met mij koffie te komen drinken.”

Iedereen is palliatief

Het is een heel mooi gebaar om overledenen te laten rusten in vrede. Nog mooier is het wanneer we met elkaar samenleven op een manier die toelaat om in vrede verder te leven, nadat we elkaar hebben moeten loslaten.

Tijdens mijn bezoek aan het kerkhof, keek ik voortdurend naar de geboorte- en sterftedata op de grafstenen. Het is opvallend hoeveel mensen ik als 56-jarige al heb mogen overleven. Wanneer men iemand moet loslaten omdat een leven abrupt en veel te vroeg eindigt dan is dat vreselijk. Afscheid nemen is altijd pijnlijk ...

Soms werd een leven echter volledig geleefd en dooft een mensenleven uit als een kaars. Er is nauwelijks nog sprake van levenslust, laat staan van levenskwaliteit. In deze gevallen kan afscheid nemen ook een verlossing betekenen. Vooral voor wie ongeneeslijk ziek is en voortdurend afziet. Het leven is nu eenmaal eindig en hoe gezond we ook zijn, we zijn allemaal ‘palliatief’.

Zeg en doe het nu

Niemand weet hoeveel tijd ons nog gegeven is om elkaar te laten weten en voelen hoe graag we elkaar zien. Wacht niet tot morgen om te zeggen wat iemand voor jou betekent. En wacht zeker niet met iets voor iemand te betekenen. Want alleen zo blijven we verbonden ... zelfs na afscheid.

“De droom waarmee ik sterf, is de realiteit waarin ik verder leef” - Fik Verbiest