Qatar

19 augustus 2022, 15:30 column

In 1978 verheugde heel Nederland zich op het aankomende voetbalfeest in Argentinië: het WK. Heel Nederland? Nee, een kleine, vastberaden groep actievoerders onder leiding van het cabaretduo Freek de Jonge en Bram Vermeulen (Neerlands Hoop) riep op tot een boycot van het WK in het Argentinië van dictator Videla. Met de leuze ‘Bloed aan de paal’ trokken ze door het land om aandacht te vragen voor de mensenrechtensituatie in Argentinië. De enige Vlaamse journalist die zijn verontwaardiging uitsprak, was de betreurde Jan Wauters, die onder meer de Dwaze Moeders van de Plaza de Mayo interviewde, slachtoffers van massale ontvoeringen en verdwijningen vanaf 1976.

Kijken we uit naar het WK in Qatar, naar de 64 wedstrijden in november en december van dit jaar? Wat zullen onze Rode Duivels presteren? Een minderheid heeft het over ‘voetballen in een plas bloed’. Dat wordt duidelijk in het boek “Nooit meer Qatar” dat journalist François Colin met twee Nederlandse collega’s schreef. Qatar is een Arabisch emiraat in het Midden-Oosten, zo groot als de provincie Limburg, met 2,7 miljoen inwoners, waarvan, volgens sommigen, slechts 20 % en zelfs 5 % Qatarezen. De overgrote meerderheid bestaat uit ‘gastarbeiders’ uit Zuidoost-Azië, Nepal, Indië, Bangladesh, die in erbarmelijke omstandigheden wonen en werken. Hun arbeidsvoorwaarden en -contracten zijn van die aard, dat ze bijna als ‘slaven’ kunnen worden gecatalogeerd. Met de mensenrechten, de vrouwenrechten en de homo-emancipatie loopt het helemaal verkeerd. Precies dat landje wil nu eind 2022 een indrukwekkende pr-campagne lanceren.

Sport en politiek. Een vreemd huwelijk. Noorwegen was als enig land bereid het komende WK te boycotten, maar plaatste zich niet. De spelers van de 32 gekwalificeerde landen hopen, met de blik op oneindig, een fabelachtige prestatie neer te zetten. Waarom toch Qatar, een staatje zonder enige voetbaltraditie en aanvankelijk zonder enige accommodatie? De keuze was in handen van de FIFA, een ongecontroleerde verzameling van bobo’s die zwichten voor het grote geld. De corruptie werd daadwerkelijk bewezen, onder meer door de Sunday Times en zelfs de FBI -de VS waren ook kandidaat voor 2022-. Enkele koppen zijn gerold, maar de mentaliteit van eerst de kassa passeren lijkt diep ingeworteld. Autoritaire regimes als in Qatar zijn ook veel flexibeler met de faciliteiten. Denk aan Rusland (WK 2018) en China (OS 2018 en februari 2022).

Zo begon het emiraat meteen aan de bouw van 8 indrukwekkende stadions, metro’s, een net voor shuttlebussen, hotels, wegeninfrastructuur, trainingsaccommodatie. Alles werd opgetrokken door de honderdduizenden ‘gastarbeiders’ in temperaturen rond 50° C, de reden trouwens waarom het WK werd verplaatst naar het einde van het jaar, wanneer de temperatuur zakt onder 30 ° C. The Guardian meldt niet minder dan 6500 overleden arbeidsmigranten sinds de toewijzing in 2010, wat FIFA stellig ontkent. Voorzitter Infantino spreekt over 3 doden … De hoop is groot, nu alles zijn gangetje gaat, dat de immense groep politici en journalisten die in november zullen neerstrijken in Doha, niet alleen oog zullen hebben voor het spektakel op het groene gras. Kijken zij ook naar de scherpe kantjes waaronder het tornooi gebukt gaat en die indruisen tegen de normen van een humane samenleving? Kijken wij ook naar het bloed aan de paal?

“Je hebt een brein en een bal nodig voor voetbal.”
(Louis van Gaal, Nederlands bondcoach)