Afbeelding
Portret ... van een voltooid verleden (school)tijd cover

Portret ... van een voltooid verleden (school)tijd

Portret

De school waar ik in mijn kindertijd 9 jaar heb doorgebracht, wordt gerenoveerd. Het gebouw staat er nu leeg en verlaten bij. Over twee weken is het opnieuw ‘WEER NAAR SCHOOL’, maar dat zal voor de leerlingen die nu in deze school ingeschreven zijn, nog een tijdje op een andere plaats moeten.

Als ik binnenkijk in de lege lokalen van de lagere school, die straks waarschijnlijk uitgerust worden met moderne meubeltjes en knap didactisch materiaal, keer ik in gedachten terug naar de tijd dat mijn vriendinnetjes en ikzelf er zaten. En ik vul de klaslokalen met de meubels en het materiaal, de leerlingen en de juffrouw van toen. Ik ga dan toch wel meer dan 60 jaar terug. Leeftijdsgenoten zullen zeker alles herkennen, maar de jongeren hoogstwaarschijnlijk niet.

Ik richt een lokaal in voor het 5de leerjaar en plaats eerst de degelijke houten schoolbanken netjes achter elkaar op 3 rijen. Die banken hebben een ruimte om je schoolspullen op te bergen. Bovenaan het tafelblad zit een gat voor de porseleinen inktpot en een pennengleuf. Een aparte stoel is niet nodig, want de zitplaats maakt deel uit van het geheel. Onderaan is een plank bevestigd om je voeten te zetten en achteraan is er een ruggensteun. Het bureau van de juf plaats ik vooraan in de klas op de ‘tree’, dit is een soort verhoog. Tegen de muur waarop de leerlingen kijken, komt een groot stevig schoolbord bestaande uit verschillende delen, waarvan één deel gelinieerd is en één deel geruit. Witte en gekleurde krijtjes en de spons liggen op de plank voor het bord. Aan de muur hangen wandplaten voor geschiedenis of biologie en ook een wereldkaart en de kaart van België ontbreken niet. Verder staan er wat opgezette dieren op de lage kasten tegen de muur. En achteraan staat een klein tafeltje met daarop een bandopnemer.

Het lokaal is in orde, dan kan ik er nu de leerlingen en de juffrouw bijhalen. In de klas zitten allemaal meisjes, de jongens zitten apart in de jongensafdeling van de school. De juffrouw, die een schort draagt, zit aan haar bureau. Ze verbetert en kijkt af en toe op om te zien of iedereen rustig bezig is.

Vooraleer met de lessen te beginnen, heeft ze eerst de nagels van de handen gecontroleerd. Daarna wordt er gerekend, een beetje vormleer en wat metriek stelsel. Dan volgt een les over de meikever en de meisjes moeten de tekst die op het bord staat, overschrijven in hun schrift. Nadat de meisjes hun pennenstok met het daarop geplaatste pennetje in de inktpot met blauwe inkt hebben gedoopt, hoor je het krassen van de pennetjes op het papier. Af en toe zie je iemand gebruikmaken van het vloeipapier dat onder de hand ligt waarmee je schrijft. Het vloeipapier neemt overtollige inkt op om te vermijden dat er vlekken in het schrift verschijnen. Eén meisje schrijft niet mee, zij staat in de hoek, omdat ze niet ophield met babbelen. Net als iedereen klaar is, gaat de bel voor de speeltijd. Met een snoepje in de hand verlaten de leerlingen het klaslokaal om zich te gaan ontspannen op de speelplaats. Sommigen hinkelen, anderen gooien met kleine ballen tegen de muur, nog anderen doen aan touwtjespringen en er zijn er zelfs die zitten te bikkelen of met de knikkers te spelen.

Met nog wat spellingsoefeningen en het schrijven van een opstel over de nakende vakantie, eindigt de voormiddag.

Na de middagpauze is het ‘handwerkles’ en daarna geeft de juffrouw de laatste instructies door voor de schoolreis die de leerlingen van het 5de en 6de leerjaar de volgende dag zullen maken. Ze trekken naar Waterloo. Terwijl de juffrouw daarmee bezig is, komt de directeur even binnen. Zodra de meisjes de directeur zien, springen ze recht en gaan stokstijf naast de bank staan tot ze de toelating krijgen om weer te gaan zitten. Ja, beleefdheid en respect zijn belangrijk!

Om vier uur kondigt de bel het einde van de schooldag aan en worden er rijen gevormd op de speelplaats. Iedereen zet zich in de rij die de richting van zijn woonplaats uitgaat. Twee per twee verlaten de kinderen de school en bij de poort staat de directeur toe te kijken en maken de meisjes een kleine buiging als groet.

Mijn schooltijd is nu voltooid verleden tijd, en mijn gedachten keren na deze groet weer naar het leegstaande gebouw. Het zal nog even duren voor hier weer leerlingen in gemengde klassen kunnen plaatsnemen, voor de tafels en stoelen er staan, die gemakkelijk verplaatsbaar zijn voor de moderne didactische doeleinden. Het zal nog even duren voor het smartbord er hangt en de computers zijn aangesloten. Het zal nog even duren voor de leerlingen er op hun tablet aan het werk gaan.

Helemaal anders dan 60 jaar geleden zal het zijn, maar evengoed zullen de stemmen, het gelach, de krakende hersenen, de verbaasde ogen, de vrolijke of boze blikken, de guitige gezichten, de traantjes (hopelijk zeer weinig!) van de schoolgaande jeugd het gebouw weer tot leven brengen.

Leve ‘Weer naar school’!

Foto’s © Annie Poelman

Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding