Portret ... van een grafsteen in Verlaine sur Ourthe

Als ik op een begraafplaats kom, lees ik altijd de opschriften op de grafstenen . Sommige zijn ontroerend, sommige vermelden alleen naam en data. Bij een jong overleden persoon word ik automatisch een beetje triest. Bij mensen, die op hoge leeftijd gestorven zijn, gebeurt dat minder, maar toch raken de aanwezige stilte en de zwijgende stenen me ook dan meer dan ik soms wil laten blijken. Wie waren deze mensen, hoe leefden zij, zijn ze gelukkig geweest, wie mist hen, wie denkt nog aan hen ...?

Er is heel merkbaar een groot verschil in het onderhoud van de grafstenen. Op sommige prijken verse bloemen. Die worden blijkbaar nog regelmatig bezocht door familieleden, die er een traan wegpinken, een gesprekje met de overledene voeren of met een glimlach terugdenken aan de mooie herinneringen. Andere zien er afgetakeld, verwaarloosd en vergeten uit. Het lijkt of niemand ze nog bezoekt. Ik vraag me dan af of de overledene nog wel familieleden heeft, die aan hem of haar denken.

Grafstenen worden veelal met veel liefde voor de gestorvene uitgezocht. Ze blijven jaren staan als tastbare plek voor familieleden en vrienden. Daar komt echter een einde aan als het graf geruimd wordt. Het is dan aan de familie om te beslissen wat er met het grafmonument moet gebeuren. In een artikel daarover las ik het volgende ‘Wat doe je met de grafsteen? Moet je die thuis neerzetten in de tuin of op het balkon een plekje geven?’ Dat kwam me heel bizar over. Wie zou het in zijn hoofd halen om met die zware, moeilijk hanteerbare stenen te gaan sleuren? Ik zou denken dat de meeste mensen ervoor zouden kiezen om de steen niet mee te nemen en hem tot puin te laten verwerken.

Maar ... soms denk je verkeerd, want in lang vervlogen tijden was er toch iemand die de grafsteen meenam. Waarschijnlijk speelde de leeftijd van de jongen daarbij een rol. Die steen had immers het graf gesierd van een 13-jarige en niettegenstaande het maar een steen is, zal het toch een troost voor iemand geweest zijn. Die grafsteen kwam dus echt op een terras terecht, op een terras in Bonsin, een dorp in de provincie Namen. Daar vond Bart Landeloos hem, toen hij zijn intrek in die woning nam. Ergens maakte het feit dat dit ‘knaapje’ daar zo was achtergelaten wat los bij Bart en kreeg dat monument een sentimentele waarde voor hem. Na het lezen van het opschrift, besloot hij meteen deze steen niet te verwijderen. Meer zelfs, hij maakte de belofte aan de jongen dat hij voor hem zou zorgen, dat hij hem altijd bij zich zou houden. ‘Jij wordt door niemand meer in de steek gelaten!’ Dus, toen hij verhuisde naar Maffe, een ander dorp in Wallonië, nam hij de steen, niettegenstaande het gewicht, met zich mee. En ook toen hij zich vestigde in Verlaine sur Ourthe, kreeg de steen van de jongen daar een plaatsje. Het is daar, tegen de gevel van het huis, naast het vakantiehuis ‘Le Vieux Tribunal’, waar wij vorig en ook dit jaar verbleven dat ik hem ontdekte.

AU PIED DE CETTE

TOMBE REPOSE LE

CORPS DE HENRI J

HOUYOUX DE BONSIN

DECEDE A MARCHE LE

1 DEC bre 1855

AGE DE 13 ANS

Ja, ook bij mij bracht het lezen van dit opschrift wat teweeg. Een jongen van dertien jaar, het leven moest voor hem nog beginnen. Wie was hij? Wie was zijn familie? Waaraan is hij gestorven? Ik ben direct beginnen te zoeken, maar heb het tot op heden nog niet kunnen achterhalen. Op internet heb ik enkele mensen met dezelfde naam gevonden, maar niemand van hen stierf in 1855.

Ondertussen opende Bart een ‘auberge’ waar hij woont en staat de grafsteen daar nu op het terras , waar hij regelmatig bezoek krijgt van klanten. Henri houdt onbewust de bezoekers gezelschap en zonder dat hijzelf of zijn familie het weten, wordt meer dan 150 jaar na zijn dood nog aan hem gedacht. Henri J Hoyoux, voor altijd 13 jaar, blijft in volkomen stilte, op de achtergrond van een kleurrijk terras vol leven, voor altijd aanwezig. Dankzij Bart.