Portret … van een excentriek kunstenaar
cultuurWat weet je over Salvador Dali?
Spanje, surrealist, provocerend, snor, erotiek, dat zouden mijn antwoorden zijn en met die bagage vertrok ik naar de tentoonstelling van Dali in Brugge.
Brugge dat trouwens zoals steeds onder de voet gelopen werd door toeristen, steevast met een fototoestel in de hand. Ik dacht verkeerdelijk dat ze allen naar de expositie gingen kijken, maar op mezelf, mijn echtgenoot en nog 2 andere belangstellenden na was de tentoonstellingszaal leeg. Ik had vooraf al wat informatie gezocht en na een aantal negatieve beoordelingen te hebben gelezen, besloot ook ik bijna om niet te gaan. Nee, dat zou tegen mijn principes zijn, ik oordeel namelijk graag zelf en gelukkig maar, want voor mij, die deze kunstenaar maar oppervlakkig kent, was deze expositie zeer verrijkend.
De grafische werken, aquarellen, tekeningen en beelden van de hand van Dali, die ooit de titel Marquis de Pubol kreeg, vonden een schitterende verblijfplaats in de Dali-achtige showroom. Het decor met gouden, paarlemoeren en knalroze achtergronden is een kunstwerk op zich.
Even terug naar mijn antwoorden …
Spanje? Juist! Geboren op 11 mei 1904 in Figueres en aldaar gestorven op 23 januari 1989.
Surrealist? Dat hij een belangrijk surrealist is geweest, klopte ook, maar blijkbaar niet zijn hele leven. Hij schilderde ook in andere stijlen, zoals het impressionisme, expressionisme en kubisme en heeft ook geëxperimenteerd met materialen.
Provocerend? Klopte. Hij werd door zijn shockerende en provocerende gedrag zelfs uit de groep surrealisten gezet, temeer ook voor zijn sympathie voor de nazi’s en Franco.
Snor? Jazeker, zelfs een zeer opvallende! Dun en langwerpig was die en de beide snorpunten wezen omhoog als antennes of waren gekruld. Hij beweerde dat hij via zijn snorharen inspiratie uit de kosmos ontving, las ik ergens.
Erotiek? Inderdaad, er waren heel wat erotische werken te bekijken. Hij maakte bij deze werken gebruik van de seksuele symbolen van Freud.
Tot daar wat mij al een beetje bekend was, maar ik ontdekte nog veel meer. Ik wist bv. niet dat hij had samengewerkt met Hitchcock en een droomscène ontwierp voor de film Spellbound. Hij maakte ook 2 films samen met Luis Buñuel en was adviseur en tekenaar voor Walt Disney.
Zijn veelzijdigheid is echt enorm. In de zaal hingen werken ter illustratie van het verhaal van Alice in Wonderland, de Decamerone, de fabels van La Fontaine, en nog zoveel meer.
Symbolen, zijn dromen, zijn angsten en het onderbewuste spelen een belangrijke rol in vele tekeningen, aquarellen en etsen.
Voor heel wat werken stond Gala, met wie hij lange tijd een verhouding had en in 1958 huwde, model. Zij was Dali’s grote liefde en zijn muze en hij beweerde zelfs dat zij hem behoedde voor waanzin en een vroege dood.
Als 6-jarig jongetje wou hij blijkbaar kok worden. Dat is hij niet geworden, maar hij heeft wel een kookboek uitgegeven in 1973 ‘Les Diners de Gala’. Het blijkt geen kookboek te zijn voor mensen die hun calorieën tellen. Zijn voorliefde voor extravagant en overvloedig eten kon je merken aan een aantal werken in het museum. Zijn favoriete gerecht was blijkbaar kreeft met chocoladesaus.
Her en der hingen er gevleugelde uitspraken die deze excentriekeling echt typeren.
‘Iedere morgen als ik wakker word, is mijn grootste vreugde dat ik Salvador Dali ben.’
‘Wanneer je voor genie speelt, dan word je er één.’
’t Is gebeurd, tot hier mijn beknopte relaas over dit genie. Wil jij nog meer te weten komen, dan kun je terecht in XPO- Gallery, Markt 7 Brugge. Maak bij je bezoek zeker gebruik van een audio-gids!
Annie Poelmans