Portret ... van een deugddoend bezoek aan de expositie van een veelzijdig kunstenaar

Nu we, na 2 jaar pandemie, stilaan naar het oude normaal terugkeren, wordt er weleens teruggeblikt op de aanpak van die periode. Velen oordelen dat er te veel aandacht werd besteed aan de fysieke gezondheid van de mensen en te weinig aan de mentale gezondheid. Ik zal me niet wagen aan een oordeel. Wel heb ik aan den lijve ondervonden hoezeer ik sociaal contact miste. Maar dat was niet het enige, ik miste ook enorm alles wat te maken heeft met kunst en cultuur. Ik heb toen duidelijk gevoeld wat dit voor mijn welbevinden betekent.

En inderdaad, kunst en cultuur blijken onmisbaar te zijn voor een gezonde geest én een gezond lichaam. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) concludeerde na onderzoek dat actief of passief beleven van kunst de gezondheid en het algemene welbevinden bevordert.

Toen we op een gegeven ogenblik tijdens de pandemie weer naar het museum mochten, heb ik die kans dan ook met beide handen gegrepen. Hoewel het op afspraak moest en met mondmasker op, was het telkens een boost voor mijn welzijn. Zo genoot ik in het Museum Mayer van den Bergh van de vele kostbare en mooie objecten en schilderijen, leerde ik Antwerpen in de 16de eeuw kennen tijdens de tentoonstelling Komt een Italiaan naar de Nederlanden in het Museum Plantin-Moretus, keerde ik met Paul van Ostaijen in het Letterenhuis terug naar de Eerste Wereldoorlog ... En telkens brachten deze bezoeken mij ontspanning en rust. Ze lieten me nadenken over andere tijden en gebeurtenissen en mijmeren over plaatsen waar ik nooit ben geweest, zodat ik het coronavirus vergat en de stress even verdween.

Ik werd met de neus op het feit gedrukt dat kunstenaars een zeer belangrijke rol hebben in onze maatschappij - vroeger en nu - en ik laat geen kans liggen om er ‘nieuwe’ (toch voor mij) te leren kennen. Zo begaf ik me kortgeleden naar Bozar om het werk van Rinus Van de Velde te bewonderen. Van hem had ik de majestueuze houtskooltekeningen al op afstand leren kennen. De tentoonstelling in Bozar, die als titel meekreeg ‘Inner travels‘, trok direct mijn aandacht, alleen al vanwege die titel. Bovendien had ik via de media een aantal werken te zien gekregen, die mij ontzettend nieuwsgierig hadden gemaakt: de houtskooltekeningen uiteraard, maar ook de geboetseerde werkjes, de sculpturen, de oliepasteltekeningen naar voorbeeld van o.a. Bonnard en de films.

Voor ik naar de tentoonstelling ging, las ik wat over hem en werd ik geïntrigeerd door zijn persoonlijkheid. Vooral zijn fascinatie voor de verbeelding, de fantasie, het imaginaire trok mij aan. Ik hecht zelf veel waarde aan de kracht van de verbeelding. Kinderen zijn vaak meester in het gebruiken van die verbeeldingskracht, maar bij volwassenen is er eerder sprake van terughoudendheid.

Niet zo bij Rinus dus! Hij neemt je mee in zijn imaginaire wereld en geeft je de kans om ook de jouwe te scheppen. Toen ik helemaal aan het begin van de tentoonstelling een trein opstapte met daarin o.a. een vergeten sjaal, afgeleefde banken en een propvol vuilnisbakje, kon ik niet anders dan daarbij wegdromen.

Vervolgens werd ik heen en weer getrokken tussen de realiteit en de illusie, de verwondering en de bewondering. Ik werd als het ware meegesleurd in zijn innerlijke wereld. Dat was zeker ook het geval, toen ik op het einde van de tentoonstelling naar de film La ruta natural keek, waarin hijzelf een rol speelde tussen zijn zelfgemaakte decors.

Hij maakte die film volledig in zijn atelier, maar ook zijn andere werken (tekeningen, keramiek, constructies, oliepasteltekeningen) worden daar gecreëerd. Het is dáár waar hij zich gelukkig voelt en zijn fictieve verhalen schept. Ik zie het atelier in mijn verbeelding voor me als een ongelooflijk veilige, geborgen, gezellige ruimte die blaakt van creativiteit.

Moet het gezegd dat ik zeer veel deugd gehad heb van deze expositie? Dat het een feest was om in de innerlijke wereld van deze bevlogen kunstenaar te kunnen kijken?
Ik had, toen ik naar huis terugkeerde, zelfs het gevoel op reis te zijn geweest en stapte met een speciaal gevoel in de ‘echte’ trein, die mij naar huis voerde!

Dit museumbezoek bezorgde me ook nu weer ontspanning, rust en reflectie.
Heb jij daar ook nood aan? Je kunt nog gaan genieten tot 15 mei in Bozar!

Foto’s © Annie Poelman