Op een na de mooiste
cultuurVirtuoze roman van MARC KERKHOFS
Enkele jaren geleden kwam ik zwaar onder de indruk van de soft thriller met een magisch-realistische toets van Edegemnaar Marc Kerkhofs Beet (besproken in ’t Periodiekske van 20 februari 2018) die mij zelfs enkele nachtmerries bezorgde. Eerder debuteerde hij met de roman Verloren tijd. Vandaag pakt Kerkhofs uit met Op een na de mooiste, een realistisch, eigentijds verhaal van een man die zich staande tracht te houden tussen drie vrouwen.
De ik-persoon Michel, een computerexpert, woont in het centrum van Mortsel, alleen als jonge vijftiger, gescheiden van zijn vrouw Eva. Het ziet ernaar uit dat hij “als een triestige mispel tijdens de eindejaarsfeestdagen met een zak chips en een biertje voor de tv zal liggen” tot zijn lieftallige dochter Elsje, een lerares die in Kontich woont, “en moeite heeft met zijn rancuneuze gevoelens tegenover zijn ex”, hem uitnodigt om het kerstfeest bij haar door te brengen.
Dat brengt wat soelaas in zijn leven. Hij maakt er kennis met Anja, een collega van zijn dochter die aardrijskunde en geschiedenis geeft.
Anja, ook een vijftiger, is niet de mooiste van de klas (“ik vond haar wat schuw, een muurbloem”). Spoedig daagt het bij Michel dat zijn dochter wat wilde doen aan zijn vrijgezellenstaat en hij krijgt er meteen een beetje de pest in.
Later die avond zal Michel Anja een lift huiswaarts geven. Wij komen ook te weten dat Michels ex-vrouw Eva nog steeds zijn hartslag verhoogt in korte flitsen van vergevingsgezindheid (“ik miste haar … maar het waren korte flitsen … het volgend moment zag ik haar weer in de armen van die vent waar ze hartstochtelijk mee stond te kussen, twee jaar geleden. De sloerie …).
Ondertussen heeft Michel zijn nieuwe buren leren kennen, een jonge, knappe, zwangere Sylvie met een oudere man: haar echtgenoot, minnaar? Sylvie blijkt een religieuze fanate te zijn, die dagelijks de dorpskerk platloopt.
Michel zal schoorvoetend moeten toegeven aan opdringerig zelfinzicht.
Helder en veerkrachtig
Kerkhofs schrijft een krachtig proza met als grote verdienste dat hij bij dit alles de afstand tussen zichzelf en zijn onderwerp weet te bewaren, nochtans zonder dat zijn proza aan bewogenheid inboet.
Hij beschikt over een heldere, veerkrachtige stijl. Zijn taalbehandeling is perfect. Zijn taalbeheersing is verbazend, vooral de soepelheid waarmee hij zich in de verschillende personages weet in te leven. Ook in het opbouwen van de dialogen is Kerkhofs een meester.
Zijn grootste verdienste is dat hij zich met deze meestal lichtvoetige roman weet te verplaatsen in de leefwereld van de hoofdpersoon. Het boek draagt de stempel van een ongemeen pittige persoonlijkheid. Kerkhofs bewijst in dit verhaal dat er geen indrukwekkende gebeurtenissen nodig zijn om te blijven boeien. De omgeving en de mensen uit zijn entourage zijn met luchtige openhartigheid opgetekend en kenschetsend is zijn ontstellende waarheidsliefde. Door die ongenadige eerlijkheid is Kerkhofs erin geslaagd het trio van personages dat in zijn boek actief is duidelijk te individualiseren. Het zijn geen romanfiguren die hij uitbeeldt, het zijn mensen die hij uit het leven heeft weggehaald. Zijn aanduidingen van een bepaalde atmosfeer, soms in één zinnetje uitgedrukt, geven blijk van een benijdenswaardig meesterschap. Er is weinig dat Kerkhofs ontsnapt en toch is hij nooit langdradig. Enkele erotische scènes zijn doordrenkt van een spirituele, snaakse, tedere ironie, die vooral het pikante van erotische gevalletjes in het licht stelt: heerlijk!
Marc Kerkhofs: Op een na de mooiste, 148 bladzijden, uitgeverij Ambilicious, Breda, 2019 eerste druk