Met Alberto Uderzo verloor Asterix zijn tekenaar

8 juni 2020, 07:45 Literatuur

Waar zijn Willy Vandersteen, Hergé, Franquin, Goscinny, Jijé, Morris, Jef Nys, Marc Sleen?

Voeg daarbij de onlangs overleden Alberto Uderzo, de tekenaar van Asterix, en René Follet.

Allen, allen slapen ten heuvel, maar hun strips leven verder.

Met Uderzo heb ik kennisgemaakt dankzij het stripweekblad BRAVO! waarin zijn CAPTAIN MARVEL JR. verscheen. De Fransman van Italiaanse komaf was naar België gekomen voor de reeks HOEMPA PA (DE INDIAAN) die in het stripweekblad KUIFJE verscheen, maar er niet echt goed scoorde.

Het beste dat hem hier overkwam, was zijn vriendschap in Brussel met René Goscinny, een Franse scenarist. Na een kort verblijf bij de Brusselse animatiefilmmaatschappij Belvision trok het duo zich terug in Parijs waar het duo de eigen studio Idée Fixe oprichtte.

Uderzo werkte ook mee aan ROODBAARD, een fictief personage dat uitgroeide tot een van de betere piratenstrips. Uderzo verleende ook zijn medewerking aan de vrij succesrijke stripserie TANGUY.

34 albums rond Asterix

Op 29 oktober 1959 verscheen de eerste Asterix: ASTERIX DE GALLIËR. De korte, dikke Galliër met de indrukwekkende snor is een creatie van Uderzo met Goscinny als onnavolgbare scenarist. De lotgevallen van Asterix en zijn vrienden, de spierbundel Obelix en de druïde Getofix werden wereldberoemd. Striphistorici weten te vertellen dat Asterix de eerste Europese strip werd die “zelfs door historici en intellectuelen” werd verslonden.

Ik heb ooit een leraar Latijn gehad die ons verplichtte een Latijnse versie van een album te kopen, het te lezen en zelfs te vertalen in het Nederlands. Nooit werden toen in onze streek zoveel Nederlandstalige albums van dat nummer verkocht.

Pilote

Uderzo was ook één van de oprichters van het succesrijke Franse stripweekblad PILOTE, beschouwd als een soort erfgenaam van de Belgische populaire striptraditie. Samen met Goscinny nam Uderzo in de beginperiode van PILOTE de meeste verhalen voor zijn rekening, maar het was vooral Asterix die de ster van het blad werd. Na financiële beslommeringen werd Goscinny er in 1960 hoofdredacteur van. Goscinny haalde een aantal Vlaamse auteurs van het weekblad ROBBEDOES naar PILOTE, Morris bijvoorbeeld en zijn LUCKY LUKE, al een tijdje op zoek naar een beregoede scenarist.

Astrixologie

Meer dan 2000 jaar na de belevenissen van de Galliërs in hun onoverwinnelijke dorp, is de astrixologie dankzij Albert Uderzo springlevend gebleven, net als hun strips, websites, films, pretparken, tentoonstellingen, boeken, recensies. De humor ligt in de herhaling van identieke situaties, de geestige dialogen, in de voorpret, in de knipoogjes naar historische gebeurtenissen, naar vreemde volksgewoonten, alom erkende clichés, naar actuele situaties, naar eigentijdse beroemdheden.

Gerespecteerd kunstmedium

Toen scenarist Goscinny in 1977 overleed en Uderzo het verder alleen probeerde, werd duidelijk dat het geestige genie van Goscinny borg had gestaan voor de humor en de scherpte van de verhalen. Het was (en is?) vooral een strip voor alle leeftijden. Kinderen beleven genoegen aan de leuke tekeningen van Uderzo, studerende jongelui zien er hun lessen Latijn en geschiedenis mee opgevrolijkt en volwassenen weten hun eruditie bevestigd door de herkenning van de vele historische en actuele allusies.

Uderzo (en Goscinny) hebben er met hun Asterix ook toe bijgedragen dat de strip een gerespecteerd kunstmedium voor volwassenen kon worden en dan te bedenken dat Uderzo, die ook lange tijd verantwoordelijk was voor het inkleuren, kleurenblind was. Het verhaal doet de ronde dat hij ooit een paard groen kleurde, een euvel dat op het nippertje werd opgemerkt door een eindmedewerker.

Jammer dat de vele tekenfilms en liveaction-speelfilms rond Asterix nooit het niveau haalden van de stripalbums. Eens te meer is bewezen dat de verfilming van een grappige strip een onmogelijke onderneming is. Het vlees- en bloedgehalte van levende acteurs is totaal onverenigbaar met de zijnsvorm van stripfiguren.