Luc Cipers

18 november 2020, 09:00 Interviews

Helden zijn vrouwen en mannen met een passie. Een passie voor sport, ondernemen, reizen, literatuur, muziek, wetenschap, design, … ‘Mensen zijn Media’ wil Vlamingen inspireren, daarom komt in deze rubriek elke keer een held aan het woord.

Wat hebben Obama, Madonna en onze eigenste Bart De Wever met elkaar gemeen? Het zijn leidersfiguren die er elk op hun domein in slagen om mensen te inspireren en te bezielen door hun charisma, maar wat is charisma precies? Word je ermee geboren of kan je het leren? We vroegen het aan Luc Cipers, stichter en CEO van ‘Cipers Training Professionals’. In de meer dan twee decennia dat hij trainer en coach is, heeft hij meer dan 16.000 professionals begeleid om hun volle potentieel te realiseren.

Hoe zou jij charisma omschrijven?

Het woord charisma is afgeleid van het Griekse charisma en dat betekent zoveel als: ‘buitengewoon talent’ of ‘goddelijke gave’. Hierdoor zou men er verkeerdelijk vanuit kunnen gaan dat het iets is wat je al dan niet hebt. Welnu, ik heb goed nieuws voor je: men dwaalt. Charisma is geen aangeboren talent, maar een competentie die je kunt versterken door bewuste aandacht te geven aan de manier waarop je je gedraagt en door gericht te oefenen natuurlijk.

Moet iedereen dan over overtuigingskracht en charisma beschikken?

Ik vind van wel, want iedereen die vroeg of laat om welke reden dan ook met andere mensen te maken krijgt, is erbij gebaat te weten op welke manier hij impact kan hebben op deze mensen. De IT-freelancer die zijn dagen achter zijn computer slijt, zal vroeg of laat met zijn opdrachtgever moeten communiceren. De thuiswerkende moeders of vaders die vooral oog hebben voor hun opgroeiende kroost moeten vroeg of laat ook overleggen met andere ouders, de schooldirectie en natuurlijk ook met de kinderen zelf en elke ouder weet hoe moeilijk het soms kan zijn om kinderen van iets te overtuigen …

Je geeft allemaal positieve voorbeelden, maar charisma kan ook misbruikt worden …

Dat klopt. Het is een controversieel onderwerp, want niet iedereen met charisma gebruikt dit wapen voor nobele doeleinden. Zo waren Adolf Hitler, Joseph Stalin en Mao Zedong naar verluidt buitengewoon charismatische figuren. Mijn standpunt is in deze kristalhelder: als je meer charisma wil uitstralen en meer overtuigingskracht aan de dag wil leggen, zullen je intenties nobel moeten zijn. Zijn ze dat niet, dan val je vroeg of laat door de mand.

Hoe komt dat?

De reden daarvoor ligt in de ‘Charismatische Formule’. Deze formule beschrijft hoe charismatische mensen tegemoetkomen aan een universele menselijke behoefte, namelijk: de behoefte om zich goed te voelen. De formule luidt als volgt: ‘De mate waarin je als charismatisch wordt gepercipieerd is recht evenredig met de mate waarin mensen zich beter voelen nadat ze met jou contact hadden’. Indien je er dus in slaagt een positief verschil te maken voor de mensen met wie je omgaat, zullen ze jou waarderen en charismatisch vinden.

Hoe kunnen we hiermee concreet aan de slag gaan?

Door te werken aan je interpersoonlijke communicatie, namelijk de communicatie die een directe respons toelaat, zoals tijdens telefoon- en face to face gesprekken. Tijdens directe contacten wordt immers de perceptie die anderen over ons of over het gesprek zelf hebben, bepaald door de manier waarop zij onze communicatie ervaren en interpreteren. Zij zullen hierbij bewust of onbewust gebruikmaken van de input die ze krijgen via alle zes de communicatiekanalen.

Zes? Bestaan er dan nog andere communicatiekanalen dan verbale en non-verbale communicatie?

Dat zijn er inderdaad al twee, maar daarnaast heb je ook nog de para-verbale communicatie, de vocale communicatie, de visuele communicatie en de olfactorische communicatie. Lichaamstaal en non-verbale communicatie worden vaak door elkaar gebruikt, maar dat klopt eigenlijk niet, want lichaamstaal, para-verbale, vocale, visuele en olfactorische communicatie zijn allemaal non-verbaal.

Non-verbale communicatie omvat dus vijf van de zes kanalen waarmee we communiceren?

Dat is ook logisch, want de taal van het lichaam is de oudste taal die de mens gebruikt en het is een taal die tot op zekere hoogte ook universeel is. Nog voor de homo sapiens zijn spraakvermogen had ontwikkeld, kon hij zich al verstaanbaar maken door gebaren te maken of door zijn romp, hoofd of armen op een bepaalde manier te bewegen.

Kan je ons enkele concrete tips geven om onze lichaamstaal te verbeteren?

Zeker, ik zou je bijvoorbeeld aanraden om wanneer je met iemand in gesprek bent 65 tot 75 procent van de tijd oogcontact te maken, want via je ogen straal je betrouwbaarheid en zelfvertrouwen uit. Probeer ook vaak te glimlachen en te lachen, zo geef je blijdschap en de afwezigheid van vijandschap mee en lachen is goed voor je lichaam. Uit onderzoek blijkt zelfs dat lachen je immuunsysteem versterkt, je bloeddruk doet dalen en ervoor zorgt dat je er jonger uitziet. Tot slot wil ik ook nog het belang van aanrakingen meegeven.

Begeven we ons daarmee in deze ‘MeToo’-tijden niet op gevaarlijk terrein?

Uiteraard moet je respect hebben voor ieders persoonlijke ruimte. Bovendien houdt niet iedereen ervan om aangeraakt te worden. Toch zijn er een aantal aanrakingen die worden geaccepteerd en die je charisma en impact kunnen versterken, meer bepaald het aanraken van de arm, schouder en de elleboog zijn toegestaan, voor zover de aanraking kort is: twee à drie seconden moeten volstaan.

Hoe kunnen we onze vocale communicatie versterken?

De vocale communicatie omvat de toonhoogte van je stem, je spreeksnelheid, je articulatie, je stemvolume, je intonatie en je accent. Zo wordt een hoog stemgeluid over het algemeen in de westerse cultuur als zwak en onaangenaam ervaren. Laat daarom je stem op het einde van elke zin een beetje dalen. Je zult merken dat je charismatische uitstraling de hoogte zal ingaan.

Onze visuele communicatie start bij de eerste indruk?

Ja, onderzoek toont aan dat mensen blijkbaar in staat zijn zeer snel een vrij accurate inschatting te maken van degene met wie ze te maken hebben. Eerste indrukken worden dan ook gevormd in het snelste deel van onze hersenen. Dat deel, ook wel ons reptielengeheugen genoemd, is het oudste en primitiefste deel van onze grijze massa.

Hoe maken we een goede eerste indruk?

Verzorg je kleding en je lichaamshygiëne, maar let ook op je accessoires in de brede zin van het woord: je pen, papier, iPad, kantoor of auto. Zorg voor een professionele uitstraling. Het punt van de lichaamshygiëne brengt ons trouwens meteen bij de olfactorische communicatie of hoe je ruikt. Ook dat is heel belangrijk. Denk maar aan het verschil in betekenis tussen ‘Ik mag die persoon niet’ of ‘Ik kan hem niet rieken’. Verzorg jezelf, maar vermijd zware parfums, hou het discreet en sober. Denk ook aan een goede handdruk. Wanneer je op bezoek bent, laat je het initiatief hiervoor aan de gastheer of gastvrouw. Wanneer jij mensen ontvangt, neem je zelf het initiatief.

Dat brengt ons meteen bij de verbale communicatie, hoe belangrijk is die in vergelijking met de non-verbale?

Of je iemand graag hebt, heeft volgens dokter Albert Mehrabian voor 7 procent te maken met zijn of haar verbale communicatie, voor 38 procent met zijn of haar vocale communicatie en voor 55 procent met zijn of haar non-verbale communicatie. Ik wil dit onderzoek meteen nuanceren, ik ben ervan overtuigd dat verbale communicatie op sommige momenten veel belangrijker is dan non-verbale. Denk bijvoorbeeld aan een examen of een verhoor in het kader van een fraudeonderzoek. Dan is het van cruciaal belang woorden goed te wikken en te wegen.

Als laatste communicatiekanaal is er nog de para-verbale communicatie, wat wordt daarmee bedoeld?

Para-verbale communicatie situeert zich tussen de verbale en de vocale communicatie in. We spreken dan over welbespraaktheid, versprekingen, stotteren, haperen en mompelen, pauzeren, nerveus lachen of zuchten. Om je charismatische communicatie te versterken, doe je er goed aan om vooral te oefenen op het gebruik van de gouden stilte. Dat doe je zo: wacht twee volle seconden voordat je iets zegt. Maak daarvan een gewoonte en je zult zien dat je charisma een boost krijgt!

Tot slot: wie stak er voor jou de laatste decennia met kop en schouders bovenuit qua charisma?

Daarover moet ik niet lang nadenken, ik denk meteen aan Barack Obama. Hij is dé personificatie van charisma. Zijn ideeën, zijn persoonlijkheid, zijn manier van praten, luisteren en speechen … Ik heb dat alles met de grootste aandacht bestudeerd en koos uiteindelijk voor De Obama-factor als titel voor mijn boek, omdat hij echt dé benchmark is.

‘De Obama-factor’ van Luc Cipers werd uitgegeven bij Lannoo Campus en kost 24,99 euro. Wil je kans maken op een gratis exemplaar? Stuur dan snel een mail met je gegevens naar joyce@mensenzijnmedia.be. Winnaars worden persoonlijk verwittigd.