Jean-Paul Meus: ‘Als iedereen 10 minuten per dag zwerfvuil opruimt, is de wereld proper!’
InterviewsJean-Paul Meus (65) heeft jaren de wereld rondgereisd om de belangen van zijn bedrijf (Goodwill) te dienen. Tijdens een tussenstop op het paradijselijke eiland Bali was hij geschokt over de hoeveelheid afval die de mensen op straat en in de bermen achterlieten. Hij ging plots met andere ogen naar de eigen straat kijken om vast te stellen hoe slordig mensen met afval omspringen. En toen hij zijn bedrijf overdroeg, besloot hij actie te ondernemen om mensen bewuster te maken van de noodzaak om geen zwerfvuil te dulden. Wij gingen hem opzoeken bij hem thuis in Wilrijk.
Het is onbegrijpelijk dat de maatschappij zo slordig omspringt met de planeet. Iedereen heeft de mond vol over duurzaamheid, maar blijft zonder schroom de planeet bevuilen met zwerfafval alsof de aarde één groot stort zou zijn. Weinig respectvol voor wat de natuur ons aanbiedt. Mensen gaan gepakt en gezakt naar een festival, een picknickplaats of een stopplaats. Ter plaatse consumeren ze de rugzak leeg, maar in plaats van het leeggoed weer mee te nemen of in beschikbare afvalzakken te deponeren, laten ze het gewoon op de grond achter. Het stoort vele mensen, maar wie doet er iets aan? Hier treft niet de overheid schuld, maar wel ieder individu dat aan die slordigheid meewerkt. Jean-Paul Meus besloot er iets aan te doen.
Jean-Paul Meus - “Ik was gepensioneerd en had plots tijd. Ik wilde absoluut mensen bewuster maken om duurzamer met de natuur om te springen. Het gedrag van de mensen die het zwerfvuil achterlaten, maakte mij opstandig. Ik moest er iets aan doen. Ik verplichtte mezelf om 10 minuten per dag vuil op te ruimen. Te beginnen met mijn eigen straat en eigen buurt in Wilrijk. Ondertussen woon ik in de properste straat van de wereld. Maar ik beperkte mij niet tot de eigen omgeving. Waar ik ook naartoe reis, ik verplicht mezelf elke dag 10 minuten zwerfvuil op te ruimen. Het is maar een kleine discipline, en je gelooft niet wat ik zo allemaal verzamel. Ik doe het ondertussen bijna 2000 dagen.”
Mensen vervuilen inderdaad schaamteloos onze planeet. Wat vind je dan allemaal onderweg?
Jean-Paul Meus - “Je kan het niet zo gek bedenken of ik heb het al opgeraapt: papiertjes, blikjes, massa’s sigarettenpeuken, lachgaspatronen, etensresten en zelfs een trouwboekje. Per dag haal ik gemiddeld drie kilogram op. Het is een klein, zelfs niet tijdrovend initiatief, toch heeft het een grote impact.”
Ondertussen is de dagelijkse opruimactie van 10 minuten een gewoonte, een passie geworden, in de hoop dat velen zijn voorbeeld zouden volgen. Volgens het oude gezegde ‘Als iedereen voor zijn eigen dorpel veegt, is de hele straat proper’ heeft Jean-Paul inmiddels al velen geïnspireerd. Gewapend met een afvalzak, een grijper en handschoenen met de ludieke boodschap ‘10 minutes’ trekt hij door binnen- en buitenland. Dat heeft onder andere geleid tot de oprichting van de River Clean-Up, een organisatie waaraan ruim 140.000 vrijwilligers over heel de wereld deelnemen. Allemaal mensen die zich verplichten dagelijks gedurende 10 minuten zwerfvuil op te ruimen, waar dan ook.
Jean-Paul Meus - “Mensen zijn er zich onvoldoende bewust van hoe gevaarlijk zwerfvuil wel is. Bij regen verdwijnt al dat zwerfvuil in onze riolen en vervolgens in de rivieren en in de oceanen. Het afval dat op die manier dertig jaar geleden in onze zeeën terechtkwam, zit nu in het eten op ons bord. Mensen staan niet stil bij de gevolgen. Het is vreselijk. Ze denken: het wordt toch opgehaald door de overheid, maar dat is geld verspillen dat beter naar andere doelen kan gaan. Een vuilnisbak hoort zelfs niet op straat. Dat is verkwisting. Wie een volle fles meeneemt, kan toch ook een lege fles weer meenemen? Daarom roep ik iedereen op om mensen bewuster te maken van de noodzaak om geen zwerfvuil toe te laten. Waarom geeft de bedrijfsleiding haar personeel niet de opdracht 10 minuten per dag zwerfvuil op de eigen terreinen op te ruimen? Iedere CEO zou dat ter harte moeten nemen.”
Krijg je niet veel steun van de politiek? Ik zou denken dat elke schepen van Milieu, elke burgemeester, uw initiatief omarmt en uw voorbeeld volgt?
Jean-Paul Meus - “Natuurlijk zeggen de politici dat het belangrijk is, maar wat doen ze zelf? Op welke manier geven zij het voorbeeld? Zodra er verkiezingen voor de deur staan, staan ze te trappelen om mee in de kijker te staan, maar voor de rest inspireren ze niet veel, mogelijk wel met woorden, maar niet met daden. We leven met 9,5 miljard mensen op aarde. Als iedereen 10 minuten per dag afval zou opruimen, was er geen vuiltje aan de lucht. Dan was de planeet zuiver. Dan waren onze zeeën niet vergeven van niet-recycleerbare plastic verpakkingen. Iedereen moet zich bewust zijn dat er een probleem is.”
Het voorbeeld van Jean-Paul Meus verdient navolging. In de eerste plaats door blikjes, papiertjes en ander afval niet langer achteloos op de openbare weg achter te laten. Maar ook door bijvoorbeeld 10 minuten per dag of per avond uit te trekken om zwerfvuil op te ruimen. Zulke beelden zouden we toch echt niet mogen tolereren.
Freddy Michiels