Is het coronavirus het ergste wat ons kon overkomen?

13 mei 2020, 13:05 Gezondheid

De hele wereld zucht, kreunt en kermt onder het coronavirus. De huidige generaties hebben zo’n massaal slagveld nog nooit meegemaakt. Wereldwijd wordt afgestevend op 100.000 tot 200.000 doden als het er niet meer zijn. Het begon – zoals meestal – met het ontkennen of stoer weglachen van de ernst van de situatie, maar nadat er statistieken van onder andere Italië bekendgemaakt werden, werden in ons land de zwaarste en strengste maatregelen getroffen in vergelijking tot buurlanden: alle niet-essentiële winkels gesloten, iedereen ‘in zijn kot’, geen feestelijkheden meer, dagelijks meermaals handen wassen, afstand houden en niemand aanraken en toch: op 14 dagen tijd stierven meer dan duizend landgenoten aan het coronavirus. Is dit het ergste wat ons land ooit heeft meegemaakt, de twee wereldoorlogen even buiten beschouwing gelaten?

Het merendeel van onze landgenoten houdt zich aan de opgelegde matregelen. De straten zijn verlaten. Van files op de autowegen is geen sprake. Elke dag worden we op de hoogte gehouden van het aantal besmettingen en het aantal doden. Geen opbeurend nieuws! Toch is er nog altijd een (gelukkig) kleine minderheid die de opgelegde maatregelen met de voeten treedt.

De ergste en gevaarlijkste soort zijn zij die de feiten ontkennen, die van mening zijn dat het iedereen kan overkomen maar hen niet. President Trump en burgemeester De Blasio, (van New York) waren misschien wel de gevaarlijkste ontkenners die mogelijk vele doden op hun geweten hebben. Op een ogenblik dat Europa wankelde in een gezondheidscrisis, gevolgd door een economische implosie, sprak de burgemeester van New York zijn stadsgenoten toe in volgende bewoordingen: ‘Ga maar naar buiten. Neem de metro. Ga eten in Chinatown. Het virus is alleen besmettelijk voor mensen die samenwonen.’

Wie dit in ons land zou gezegd hebben, zou als een gevaarlijke massamoordenaar opgesloten worden, maar in New York was men er gemakkelijk van overtuigd dat in hun stad (The city that never sleeps) de onschendbaarheid troef is. Veertien dagen later veranderde de toon compleet. De burgemeester moest vaststellen dat er niet genoeg ziekenhuizen zijn om alle slachtoffers op te vangen. Overdekte tennisterreinen moesten omgetoverd worden tot een mortuarium. De burgemeester riep alle verpleegkundigen en dokters uit alle delen van de Verenigde Staten op om hulp te komen verlenen in zijn stad.

Herkenbaar

Wat een contrast met de manier waarop de coronacrisis in België aangepakt wordt! Ook wij hebben een crisis van een dergelijke omvang nooit eerder meegemaakt, onze voorvaderen wel.

Twee eeuwen geleden waren pest, tyfus en vooral cholera de grote dooddoener in onze gewesten. Tussen 1832 en 1892 werd Antwerpen om de tien à vijftien jaar geconfronteerd met een belangrijke epidemie die telkens een paar duizend slachtoffers maakte en een tweetal jaren duurde. Antwerpen had toen alles mee om problemen te kunnen krijgen: een voldoende aantal inwoners, een haven, zeelui die ziekten van overal in de wereld importeerden, steegjes, krotten, vervuild putwater, vieze grachten, primitieve groepstoiletten, zwervend afval, vervuiling, armoede, ongedierte en primitief uitgebouwde gezondheidsvoorzieningen.

Alleen al het vernoemen van het woord ‘cholera’ zorgde in die tijd voor paniek. De epidemie werd ‘De blauwe dood’ genoemd en trad in alle hevigheid op vanaf de onafhankelijkheid van België (1832). Cholera veroorzaakte epidemieën die een sterfte van meer dan 50 procent met zich meebrachten en dit vrij snel na de eerste symptomen. In 1832 brak cholera voor het eerst uit op wereldschaal. Antwerpen noteerde toen 1307 choleragevallen waarvan 710 met een dodelijke afloop. In 1848 telde men 3617 gevallen. In 1886 maakte een epidemie in België 43.400 en in Nederland 21.000 slachtoffers. In Amsterdam vielen 1151 dodelijke slachtoffers en in Gent 2769. Het duurde tot het eind van de 19de eeuw voordat ingezien werd dat er een verband was tussen de armoedige leefomstandigheden en de uitbraak van cholera.

Cholera is een infectieziekte, veroorzaakt door een bacterie. De ziekte wordt overgebracht via besmet water, het eten van rauwe vis en rauwe groenten die uit besmet water gehaald werden. De ziekte werd bestreden door een optimale hygiënische verzorging

Het goede nieuws

We moeten lessen trekken uit wat de geschiedenis ons leert. Dat was zo voor cholera, pest en tyfus. Dat is ook zo voor het nieuwe virus corona. Laten we de strengste maatregelen die ons opgelegd worden (ophokplicht) niet lichtzinnig opvatten.

Het coronavirus heeft ons opnieuw met beide voeten op de grond gezet. Plots is er opnieuw (en eindelijk) aandacht voor hoofdzaken en krijgt misplaatst politiek haantjesgedrag geen voorrang meer.

Uit wat ons dit voorjaar overkomt, moeten we de juiste lessen trekken en ook aandacht schenken aan het goede nieuws dat door de coronacrisis op ons afkomt. De misdaad is in maart en april met 40 procent gedaald. De leiders van IS (Islamitische Staat) hebben hun adepten aangeraden niet naar ons land te komen en de Nederlandse taal is alweer met een nieuwe reeks woorden verrijkt …

· Covidioot: iemand die uit pure domheid niet doet aan sociale afstand en de regels overtreedt die bedoeld zijn om de verspreiding van het virus te verhinderen.

· Ellebooghoesten: hoesten in de elleboog in plaats van met de hand voor de mond

· Raambezoek of Zwaaibezoek: bezoek van familieleden voor het raam

· Social distancing: het mijden van openbare gelegenheden en het houden van minimaal 1,5 meter afstand tussen personen

· Zorgapplaus: publiek applaus op allerlei plaatsen voor alle mensen in de zorg als waardering voor wat zij doen.

Applaus voor iedereen die de opgelegde maatregelen respecteert.