Afbeelding

In Vlaamse helden... Bruno Vanspauwen

cultuur

Helden zijn vrouwen en mannen met een passie. Een passie voor sport, ondernemen, reizen, literatuur, muziek, wetenschap, design, … ‘Mensen zijn Media’ wil Vlamingen inspireren, daarom komt in deze rubriek elke keer een held aan het woord.


De Griekse geschiedschrijver en filosoof Plutarchus wist het al in de eerste eeuw na Christus: ‘Wijn en waarheid gaan samen’. Hoog tijd voor een gesprek over de waarheid over wijn en met wie kan dat beter dan met Bruno Vanspauwen, auteur van ‘Het eenvoudigste wijnboek ter wereld’. Deze gepassioneerde wijnliefhebber schrijft ruim vijftien jaar over wijn: sinds 2002 als vaste wekelijkse wijnschrijver van De Standaard en ook voor Knack Weekend, Trends en online via de wijnwebsite wijnkanaal.be.


Bruno, herinner jij je nog je eerste glas wijn?


Nee, dat herinner ik me niet, maar wel mijn laatste glas: een wijn van de druif mencía van een heel bijzonder domein in het Spaanse Galicië, Algueira in Ribeira Sacra. Een aanrader!


Is wijn een drank die je moet leren te drinken?


Tijd is een heel belangrijke factor in wijn, voor de druiven om rijp te worden, nadien ook voor de wijn om te rijpen in een vat en vervolgens in de fles. Dat geldt ook voor kennis over wijn: je moet er de tijd voor nemen en laten rijpen. Het duurt een hele tijd vooraleer je voldoende wijnen geproefd hebt, vooraleer je voldoende wijnstreken persoonlijk bezocht hebt en gesproken hebt met voldoende wijnbouwers. Kortom: vooraleer je wijn echt begrepen hebt.


Wanneer dacht jij voor het eerst ‘hierover wil ik meer weten’?


Toen ik in winkels, catalogi en op wijnkaarten geconfronteerd werd met zoveel verschillende wijnen dat ik niet wist welke ik moest kiezen. Ik heb zelf ook veel boeken en teksten over wijn gelezen, maar ik heb er niet van geleerd hoe wijn echt in elkaar zit. Dat heb ik op eigen houtje moeten doen. Het meeste heb ik geleerd van wijnbouwers en door zelf mijn ervaringen en gedachten rond wijn te ordenen. De meeste boeken en teksten over wijn zijn immers geschreven door kenners en vaak weten die niet meer wat een niet-kenner precies nodig heeft om wijn te leren kennen en begrijpen.


Beschouw je jezelf intussen ook als een kenner?


Hoe meer je weet over wijn, hoe meer je beseft dat je nog altijd kan bijleren. Daarom noem ik mijzelf liever een liefhebber. Er zijn al genoeg mensen die zich kenner noemen en het lang niet altijd zijn.


Je schreef met opzet een ‘eenvoudig’ boek over wijn?


Ik vind dat wijn vaak nodeloos ingewikkeld wordt gemaakt: met opzet, denk ik, omdat de schrijver aldus zijn status van kenner kan behouden.


Je maakte ook een website over wijn?


Inderdaad, in 2012 startte ik met wijnkanaal.be, maandelijks bezocht door 30.000 tot 40.000 wijnliefhebbers. Ik schrijf er alleen over wijnen van zelfstandige wijnhandelaars, want uiteindelijk vindt de echte wijnliefhebber daar de echt goede wijnen, niet in de supermarkt.


Kan iedereen een wijnkenner worden?


Natuurlijk, maar je moet gepassioneerd zijn en er de nodige tijd voor uittrekken.


Als je wijn koopt op restaurant, loopt de rekening meteen op, is wijn een elitaire drank?


Lange tijd is wijn een elitaire drank geweest, een drank voor de rijken. Nu is het een massaproduct geworden, bereikbaar voor iedereen. Dit gezegd zijnde is wijn vaak te duur op restaurant, en dat is eigenlijk niet nodig, want je vindt ook goede wijn tegen redelijke prijzen. Het is natuurlijk makkelijker om een hoop bekende en dure namen op een wijnkaart te zetten. Een restaurant kan voor een fles wijn tot drie keer de aankoopprijs rekenen. Daarom kun je best vooraf het bedrag bepalen dat je maximaal wilt spenderen en kies je in de wijnkaart alleen uit de wijnen die onder dat bedrag zitten.


Waarop moet je letten als je zelf wijn koopt?


Bepaal zoals ik zei eerst voor jezelf een prijsgrens waarover je niet wil gaan. Zo maak je voor jezelf de keuze al een stuk beperkter en makkelijker. Ik geef ook altijd de tip om te letten op de wijze waarop de wijn werd getransporteerd en bewaard. Transport is in de mondiale wijnwereld een belangrijk gegeven geworden, waarover zelden wordt gesproken. Het staat echter vast dat een groot deel van de wijnen in slechte omstandigheden getransporteerd wordt. Vooral de temperatuur is een probleem.


Dit kan je als koper toch niet weten?


Slecht vervoerde wijn kun je inderdaad niet altijd herkennen. Een kurk die boven de rand van de flessenhals uitkomt en tegen het loden kapje aandrukt, is geen goed teken. Voorzichtigheid is eveneens geboden bij een wijn met verdacht veel ruimte tussen de kurk en het niveau van de wijn: dat wijst op verdamping van wijn door contact met zuurstof, en dus op oxidatie. Een fles met sporen van lekkage is helemaal uit den boze.


Smaken verschillen, wat is een goede wijn en waaraan herken je die?


Ik moet dan altijd denken aan de wijnschrijver Hubrecht Duijker, die die vraag ook eens kreeg. Zijn antwoord was: “Als de eerste slok je onmiddellijk naar de tweede doet verlangen.” Het sleutelwoord is evenwicht tussen zoet, zuur en bitter, de drie basissmaken die ook in de druif te vinden zijn.


Alles begint bij de druif?


Dat is de grondstof van de wijn en het is dus van primordiaal belang dat die rijp, gezond en intens van smaak is. Wijn wordt vooral in de wijngaard gemaakt. Als een wijnmaker alles goed doet - met veel zorg en aandacht, en veel zin voor precisie en evenwicht - dan is de kans groot dat het resultaat een verfijnde wijn zal zijn.


Hoe zou je de perfecte wijn omschrijven?


Hij geurt en smaakt intens, niet flauw. Hij is geconcentreerd, maar niet overdreven. Hij is complex, en niet monotoon. Hij is verfijnd. De afdronk is aangenaam, zonder branderigheid, storend zuur of bitter en hij blijft lang nazinderen in de mond.


Wat is het verschil tussen witte, rode en roséwijn?


Wijn is vergist druivensap, alleen gebeurt dit bij witte wijn zonder de schillen en pitten en bij rode en rosé met.


Hoe komen de bubbels in de schuimwijn?


Schuimwijn is witte wijn die een tweede keer gist in de fles. Door gisting komen koolzuurbelletjes vrij en omdat die gevangen zitten in de fles krijg je schuimende wijn.


Is het glas waaruit je drinkt van belang?


Héél belangrijk, maar je hebt heus geen verschillend glas nodig voor elke wijn. Denk eraan dat wijnglazen ook deel uitmaken van een business en dat iedereen natuurlijk liefst zoveel mogelijk wijnglazen verkoopt. Belangrijker zijn volgens mij enkele kenmerken die voor alle wijnglazen moeten gelden. Een goed wijnglas moet ruim en proper zijn, met een fijne lange steel en een kelk met fijne randen die bovenaan licht naar binnen toe loopt. Dat is trouwens ook iets waarop je kunt letten als je op restaurant wijn bestelt.


Hoe bedoel je?


In een restaurant waar geen zuivere, grote, elegante wijnglazen op de tafels staan, valt van de keuken meestal niet veel te verwachten. Wijn hoort bij het eten, en omgekeerd. Wie geen aandacht heeft voor wijn, getuigt van een gebrek aan culinaire cultuur. Zelfs als de glazen schitteren, steek je er best je neus even in. Je zult er verbaasd over staan welke karton- vod- en andere luchtjes je kunt aantreffen.


Is een fles met een kurk sowieso beter dan een fles met een schroefdop?


De betere wijnen worden nog altijd met een kurk afgesloten, maar eigenlijk zou een schroefdop ook kunnen. Voordeel is dat de wijn dan geen kurk meer kan hebben, maar je mist natuurlijk wel de romantiek van het ontkurken van een fles.


Op welke temperatuur wordt wijn het beste gedronken?


Nooit te koud of te warm, witte wijn heeft voldoende aan twee uur in de koelkast, rode wijn aan een dag op een koele plek in je huis (dus niet vlak naast de verwarming).


Hou je zelf van glühwein?


Bah!


Waarom giet men wijn soms over in een karaf?


Bij oude wijn doet men dit om het bezinksel te scheiden van de wijn, dat heet decanteren. Bij jonge wijn doet men dit om hem meer zuurstof te geven, dat is karaferen.


Moeten wijnflessen altijd horizontaal worden bewaard?


Ja, omdat de kurk in contact moet blijven met de wijn, anders droogt de kurk uit, krimpt hij en komt er zuurstof in de fles met oxidatie van de wijn tot gevolg, maar een oude wijn zet je best een dag vóór het schenken rechtop, zodat het bezinksel naar de bodem kan zakken.


Hoelang kan je een wijn maximaal bewaren?


Dat hangt van de wijn af. De meeste wijnen drink je best binnen de vijf jaar. Alleen de toplaag kan decennia bewaard worden, maar een te lange bewaartijd kan tot grote ontgoochelingen leiden.


Is wijn drinken eigenlijk wel gezond?


Het is voor de alcohol dat je moet opletten. Matig drinken is dus zeker de boodschap. Mensen klagen wel eens over hoofdpijn, zelfs als ze met mate wijn hebben gedronken. Vaak wordt witte en/of zoete wijn als de boosdoener(s) genoemd.


Zijn dit dan niet de boosdoeners?


Neen, de oorzaak van hoofdpijn is meestal het sulfietgehalte in wijn. Dat ligt namelijk hoger in witte en zoete wijn. Sulfiet wordt immers gebruikt om oxidatie tegen te gaan en rode wijn is sterker bestand tegen oxidatie omdat de schillen en pitten waarin de meeste antioxidanten zitten mee in de gistkuip gaan. Daarvan heb ikzelf weinig last. In mijn beroep spuw ik meer wijn uit, dan dat ik doorslik.


Heb je er ooit zelf aan gedacht wijn te maken?


Natuurlijk, maar ik weet heel goed hoeveel werk en opoffering dat vraagt. Dus houd ik het bij schrijven over wijn: veel prettiger!


Wat hoop je met je boek te bereiken?


Dat mensen, anders dan met andere wijnboeken, beter begrijpen hoe wijn in elkaar zit. Ik wil hun genot van wijn verhogen zonder dat het hen een fortuin kost.


Wat is jouw lievelingswijn?


Rode en witte bourgogne kunnen het summum van wijngenot zijn, met de nadruk op “kunnen”, want er is ook veel te dure en waardeloze bourgogne op de markt. Daarnaast ben ik een fan van barolo uit Piemonte, maar ook daar zijn wijnbouwers die liever uitpakken met de naam op hun fles, dan werk te maken van een goede barolo.



‘Het eenvoudigste wijnboek ter wereld’ van Bruno Vanspauwen werd uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberights en kost 17,99 euro. Wil je kans maken op een gratis exemplaar? Stuur dan snel een mail met je gegevens naar joyce@mensenzijnmedia.be. Winnaars worden persoonlijk verwittigd.


TV- Mensen zijn Media

Afbeelding