Ann Vansteenkiste - Roeselare
Ann Vansteenkiste - Roeselare

In Vlaamse helden: Ann Vansteenkiste

Culinair

Helden zijn vrouwen en mannen met een passie. Een passie voor sport, ondernemen, reizen, literatuur, muziek, wetenschap, design, … ‘Mensen zijn Media’ wil Vlamingen inspireren, daarom komt in deze rubriek elke keer een held aan het woord.


‘Rainy days should be spent at home, with a cup of tea and a good book’, zei de Amerikaanse cartoonist Bill Watterson en wie zijn wij om dat tegen te spreken? Koude dagen vragen om warme gezelligheid en daarin heeft Ann Vansteenkiste zich gespecialiseerd. Deze sympathieke West-Vlaamse is herboriste, aromatherapeute, theesommelier en theemeester. Ze geeft lezingen, workshops en schreef al verschillende boeken over thee.


Jouw jeugdidool leerde je theedrinken?


Op vijftienjarige leeftijd werd ik inderdaad zowat verplicht tot theedrinken door mijn popidool David Cassidy. Alles wat ik in een of ander boekje van hem vond, knipte ik zorgvuldig uit en kleefde ik in mijn dikke plakboek. Daarbij las ik dat hij elke dag theedronk. Als trouwe fan kon ik niets anders dan … juist, dagelijks hetzelfde te doen.


En beviel het je?


Eerst niet, ik begon met een veel te gesuikerd instant theepoeder. Na veel bekkengetrek en pruilend geslurp – waartoe liefde je allemaal aanzet – schakelde ik na geruime tijd over op earl grey, darjeerling, morning breakfast en andere Engelse theesoorten. Terwijl mijn vriendinnen op schoolreizen naar Londen parfum en sigaretten kochten, zwierf ik in Harrods rond tussen de theerekken op zoek naar blikken vol losse blaadjes thee. Blikjes die trouwens nog altijd tussen mijn rijke verzameling theespullen staan!


Toch ging je vreemd tijdens je studententijd?


Ja, met koffie (lacht) en daarna verliepen tijd en leven zoals bij iedereen. Er kwam een kindje, en nog één en nog … zeven op een rij! Maar ook de kilo’s bleven. Ik besloot de koffie af te zweren en ik had vijf dagen barstende hoofdpijn, volgens mijn arts veroorzaakt door het afkicken. Ik stond versteld. Zo lijden om van dat zwarte sop af te raken, dat wou ik nooit meer meemaken en zo namen kruideninfusies de plaats van koffie in.


En dat leidde tot nog meer studeren?


Ja, bij een onverwachte kans om opnieuw te studeren koos ik de richting herboristerie met, ja … opnieuw thee op het programma. De specialisatiecursus ‘échte thee’ van onze fantastische leraar kruideninhoudsstoffen, apotheker Philippe Gerard, kon ik niet missen. Ik was meteen verkocht. Zijn enthousiasme en onfeilbare kennis wakkerden mijn waakvlammetje aan tot een passionele toorts die tot op heden is blijven laaien.


Je bent duidelijk een vrouw met een missie?


Dat klopt! In navolging van Conscience, die zijn volk leerde lezen, wil ik mijn volk leren theedrinken! Hoe meer ik thee bestudeer, hoe meer ik zoek om te begrijpen, hoe meer ik ontdek dat thee eigenlijk niet te ‘grijpen’ valt. Thee is zo rijk en divers dat het zonde is om thee aan regeltjes te binden. Thee is vrijheid, onbegrensd en veel meer dan een drankje. Thee is gezondheid, een kleurenspel, een geurenrijkdom, een uitgebreid smakenpallet, millennia geschiedenis, een eigenheid, een Zijn, niet op te sluiten, niet te verengen, laat staan te kisten!


Oké, maar kunnen we toch misschien beginnen bij het begin: wat moeten we precies verstaan onder thee?


Thee is het waterige aftreksel van de bladeren van de Camellia sinensis (L.) O. Kuntze of de Chinese theeplant. Vroeger werd deze plant Thea sinensis genoemd, hierin hoor je al het woordje ‘thee’. De waterige aftreksels van alle andere planten noemen we infusies.


Komt alle thee dan van dezelfde plant?


Ja! Afhankelijk van wat je plukt, wanneer je het plukt en wat je met het pluksel doet, krijg je verschillende soorten thee. Volgens het soort blaadje, tijdstip van plukken en het verwerkingsproces wordt thee in vijf grote categorieën onderverdeeld: witte, groene, gele, oolong en zwarte (rode) thee. De kleurbenamingen slaan op de kleur van de blaadjes en/of op de kleur van het aftreksel of de soep, zoals de Chinezen zeggen.


Je sprak daarnet over earl grey, is dit dan nog een aparte categorie?


Neen, dat is een gearomatiseerde thee of thee waaraan smaakstoffen werden toegevoegd. Earl grey is heel bekend, het is een van de oudste soorten gearomatiseerde thee. Deze zwarte thee wordt met de etherische olie van bergamot, een soort citrusvrucht, besprenkeld. Een van de verhalen is dat de Engelsen aan het begin van de negentiende eeuw deze thee schonken aan premier graaf (earl) Charles Grey. Later werden bij thee ook kruiden, specerijen en vruchten toegevoegd. Thee neemt deze geuren en de smaak vrij snel op.


Ben je nog steeds fan van die gearomatiseerde thee?


Op mijn lezingen vraag ik vaak aan de mensen om eens aan gearomatiseerde thee te ruiken, bijvoorbeeld een vruchtenthee. Dan krijg ik altijd het antwoord dat die thee toch wel heel sterk ruikt. Dat komt door de chemische namaakgeuren die worden gebruikt. Ik raad mensen daarom altijd aan zelf te parfumeren, dan weet je zeker dat je met echte, natuurlijke aroma’s te maken hebt.


Hoe doen we dat het beste?


Voeg bij je thee stukjes fruit of andere kruiden die je lekker vindt. Dat kan vers of gedroogd materiaal zijn dat je gewoon los in de theepot of bij de thee voegt. Je kunt ook een druppeltje bio-etherische olie bij gedroogde theeblaadjes voegen of een lepeltje hydrolaat (het waterige eindproduct van etherische olie) bij het theewater voegen. Zo werkt zwarte thee opwarmend en daarbij passen kaneel, gember en kersen uitstekend. Groene thee werkt afkoelend en daarbij passen dan beter munt en citroen.


Hoe weet je of je een kwalitatieve thee voor je hebt?


De kwaliteit van thee wordt door een aantal criteria bepaald zoals: het land, de regio, de bodem en bodemgesteldheid, het klimaat, de hoogte, de hoeveelheid neerslag, het vakmanschap van de teler en van de verwerker, … Thee wordt vaak onderverdeeld in klassen die verwijzen naar de grootte van de theeblaadjes of bladdeeltjes. Full leaf tea zijn met de hand geplukte, volledige blaadjes opgerold of in natuurlijke vorm, brokens zijn machinaal verwerkte gebroken, grote bladstukken, fannings zijn gebroken kleine stukken en dust zijn de stoffige deeltjes die overblijven.


We gaan dus best voor full leaf tea, staat dit op de verpakking vermeld?


Neen, want vaak worden brokens als full leaf verkocht. Bekijk bij het zetten van thee gewoon de blaadjes en dan weet je het meteen. Ik kocht vroeger eens een mooi blik van een bekend merk, op de verpakking stond een prinselijke naam en Gourmet Leaf tea. Toen ik het blik opende, was ik zeer teleurgesteld. De inhoud was net hetzelfde als wat je in het bekende gele theebuiltje aantreft: stof.


Zijn theebuiltjes geen goed teken?


Veel mensen gebruiken ze, omdat ze gemakkelijk zijn, maar geen enkele theeboer die handgeplukte thee heeft, stopt die in papier of nylon en eigenlijk is theezetten met losse thee ook makkelijk en een kwestie van gewoonte. Het vergt zeker niet meer werk, zoals men vaak ten onrechte denkt. Als je beschikt over een gebruiksvriendelijke theepot – een filter is zelfs niet nodig – dan is theezetten met losse thee een waar genoegen!


Je sprak al een aantal keer over China, is thee daar uitgevonden?


De geschiedenis van thee is niet zo makkelijk te achterhalen. Het is net zoals dat spelletje waarbij een verhaaltje gefluisterd wordt in iemands oor en dat dan doorverteld moet worden. Als de laatste persoon het doorvertelt, lijkt het soms helemaal niet meer op het oorspronkelijke. Er zijn wel een aantal hele mooie legendes over het ontstaan van de thee die allemaal China als oorsprong hebben.


Vertel ons meer!


Volgens de Chinese volksoverlevering begint het verhaal bij keizer Shen Nung, een geleerde en kruidenkenner die leefde omstreeks 3000 vóór Christus. Keizer Shen Nung was een wijs man en om hygiënische redenen kookte hij altijd het water vooraleer hij ervan dronk. Een gewoonte die tegenwoordig nog altijd in gebruik is in China. Op een dag, in het jaar 2737 vóór Christus, om heel precies te zijn, wandelde hij door zijn kilometerslange tuin waarin hij dagenlang kon rondzwerven. Hij kookte water, ging onder een theeboom zitten en viel in slaap. Er waaide een zacht lentebriesje en … enkele blaadjes van de theeboom vielen in het kokende water. De keizer werd wakker en was verwonderd over de aangename geur die opsteeg uit de kookpot. Toen hij proefde van het brouwsel, vond hij dat zo verfrissend en versterkend dat hij het steeds opnieuw wou drinken. De thee was ontdekt!


We zetten de waterkoker alvast aan, Ann!



Meer weten over thee of een workshop volgen bij Ann? Neem dan een kijkje op www.curiosithee.be Het boek ‘De stille kracht van thee’ van Ann Vansteenkiste werd uitgegeven bij Davidsfonds en kost 27,50 euro. Wil je kans maken op een gratis exemplaar? Stuur dan snel een mail met je gegevens naar joyce@mensenzijnmedia.be. Winnaars worden persoonlijk verwittigd.


Foto Ann: © Stefaan Beel


TV – Mensen zijn Media

Afbeelding
Afbeelding