Hanne Luyten (dochter) en Anne Van Houtven (moeder) schrijven een boek over het moederschap

2 augustus 2022, 15:00 cultuur

Er zijn echt ongelooflijk veel leuke dingen die je samen met je moeder kunt doen: een hapje eten, winkelen, ervaringen uitwisselen, knuffelen, een cake bakken, roddelen, een citytrip maken … en waarom ook niet: een boek schrijven. Dat was toch het plan van Hanne Luyten; en gelukkig voor haar bleek mama Anne Van Houtven daar meteen voor te vinden. Al waren de omstandigheden niet ideaal. Hannes moeder werkt als verpleegkundige in een woonzorgcentrum en had de laatste tijd wel andere zorgen. Toch maakte ze haar agenda vrij om samen met haar eerstgeborene een boek over moederschap te schrijven. Het resultaat is een hartverwarmend boek vol humor en eerlijke getuigenissen over ‘aanmoederen’ over generaties heen.

Hanne, vanwaar het idee om samen met je moeder in de pen te kruipen?

“Het idee om samen met mijn moeder een boek te schrijven was eigenlijk eerder toeval. Sowieso kan ik alleen schrijven over wat dicht bij me staat en er zijn weinig zaken die dichter bij me staan, of me meer bezighouden dan het moederschap. Ik ging heel vaak bij mijn moeder te rade, want die moedert al 37 jaar. We merkten dat we dezelfde zaken ervaarden, maar daarop elk onze eigen kijk hadden. Zo bedacht ik plots dat het wel fijn zou zijn om te schrijven over wat ons bindt: onze rol als kind en onze rol als moeder.”

Gaapt er tussen jullie dan geen generatiekloof?

“Neen, niet echt, hoewel er natuurlijk zaken zijn waarover we het structureel en permanent oneens zijn. In ons geval: het belang van regelmatig zonnecrème te smeren en het juiste gebruik van de geschiktste autostoelen. Ik zeg: zoveel mogelijk in dikke witte lagen, en minstens tot 1 meter 35. Zij zegt: ‘Euh, dat is hier Ecuador niet, en jullie droegen niet eens een gordel!’ Neen, dat zegt ze niet hardop, maar ik hoor het haar denken. We rollen dan eens met onze ogen. En uiteraard hebben we ook geanimeerde discussies over bijvoorbeeld de meerwaarde van bruin bier drinken wanneer je borstvoeding geeft, newborns lekker warm induffelen onder 432 dekens of het ‘cry it out-principe’. Driedubbel ‘nee en bedankt’ voor mij.”

Het schrijven over het moederschap gaat jou dan wel goed af, toch bleek je zelf niet voorbereid op je moederrol?

“Meer zelfs: ik vond het bijzonder bizar om voor het eerst mama te worden. Nu, het is geen geheim dat ik me erg slecht had voorbereid op het moederschap, en ‘erg slecht’ is dan nog een eufemisme voor ‘niet’. Het overviel mij dus enorm. En dat is vreemd, want natuurlijk wist ik rationeel gezien perfect wat er zou komen, en natuurlijk had ik door dat er geen weg terug was – en vooral, dat ik die weg terug hoegenaamd niet wilde nemen. Ik heb tenslotte de volle achtendertig weken en vijf dagen lang kunnen wennen aan het idee dat er een mensje in mij groeide. Maar toen het mensje er plots was - ik zeg ‘plots’, omdat ik ben vergeten dat elf ellendige uren arbeid eeuwen leken te duren - werd ik mama, en alles was anders.”

Zowel mentaal als fysiek veranderde het moederschap jou volledig?

“De eerste weken na de geboorte van mijn oudste dochter dacht ik dat de gevolgen van het moederschap vooral fysiek waren: een levend kind in mijn armen en elke twee uur aan mijn borsten, wallen tot op de grond en bekkenbodemspieren waarmee een mens zich in geen honderd jaar nog op een trampoline durft te wagen. Nee, ik had niet meteen door dat er wat anders was in mijn hoofd ook. Dat veranderde toen ik mezelf voor de eerste keer moest voorstellen als ‘de mama van …’ Opeens leek ik te beseffen wie ik geworden was naast gewoon alleen mezelf. Ik was nu mama en dit kleine meisje is van mij, en ik moet haar in leven houden met niks anders dan mijn eigen lichaam. En dus deed ik dat maar.”

Je bent nu tien jaar verder, hoe kijk je terug op dat groeiproces?

“Elke dag ging het wat beter en groeide mijn zelfvertrouwen. Natuurlijk verprutste ik van alles aan mijn oudste kind, denk maar een aan geknipt vingertje in plaats van een geknipt nageltje, maar niks dat blijvende schade veroorzaakte. In een relatief korte tijd deed ik genoeg zelfvertrouwen op om op mijn gevoel te durven vertrouwen. Ik bleef wel met duizenden vragen zitten waarop geen antwoord kwam, niet van het kind zelf, niet van mijn man en ook niet van ons moeder. Ik herinner mij dat mijn mama altijd rustig bleef, ook als ik haar in een halve paniek opbelde. Het was haar rust die dan toch vaak een deel van het antwoord op eender welke vraag bleek. Haar rust, mijn man zijn aangeboren vaderschapstalent en mijn eigen moedergevoel, op die drie factoren leerde ik te vertrouwen. Zonder hoge verwachtingen, met ‘ik doe maar wat en we zien wel’ als rode draad.”

“Ik hou mijn verwachtingen laag en ik doe dat bewust. Mijn enige doel is om elke avond zo gelukkig mogelijke kinderen in bed te steken.” - Hanne Luyten

Je hebt je draai gevonden?

“Ik hou mijn verwachtingen laag en ik doe dat bewust. Mijn enige doel is om elke avond zo gelukkig mogelijke kinderen in bed te steken. En dat lukt vaak, zonder dat ikzelf ongelukkig ben, of mezelf heb moeten wegcijferen. En toch struggle ik met mama zijn. Ondanks het zelfvertrouwen en de blije kinders, ondanks de go-with-the-flow-vibe die we hier thuis hanteren én die ik meekreeg van ons moeder, vind ik het toch echt moeilijk soms, moederen. Het moederschap op zich past me perfect, maar ik vind mezelf moeilijk. Ik struggle met het soort mama dat ik soms ben.”

Hoe bedoel je?

“Ik vind van mezelf dat ik nog te vaak strak sta en compleet doorsla naar bemoederen. Dat ik ongerust en nooit meer zorgeloos ben. Zelfs als de kinderen niet bij mij zijn, ben ik altijd mama, ik krijg dat niet uitgezet. Want er is geen moment meer geweest, sinds ik in 2011 voor het eerst moeder werd, dat ik 100% zorgeloos was. Dat had ik niet zien aankomen. Ik ben een soort belachelijke moederkip geworden, die eigenlijk liefst alle kuikens zo dicht mogelijk wil. In het nest, onder mijn vleugels. Pas op, ik spreek dat zelden uit, en ik laat het zo min mogelijk aan de kinderen merken. Maar het zit in mij. En dat gevoel, wanneer moederen overslaat in bemoederen, bah, ik heb het niet graag.”

Elke keer als ik zei: ‘Wees voorzichtig!’, bedoelde ik: ‘Ik wil niet bemoederen, maar ik zie je graag en wil je graag behoeden voor alles en iedereen.’ - Anne Van Houtven

Dat zal vele moeders bekend in de oren klinken. Ook je eigen moeder getuigt over dat moeilijke evenwicht.

“Dat klopt, zij verwoordde het als volgt: ‘Het moederschap blijkt een gigantische uitdaging. Het is constant evenwicht zoeken tussen moederen en bemoederen. Tussen zorgen voor en zorgen maken over. Ik ben dikwijls wat nonchalant geweest, vrees ik. Wie laat haar kinderen nu alleen door een stad fietsen als ze negen en zeven zijn? Ik ben vaak wat te streng geweest, dat ook. Neen, je mag écht niet weg tot ’s morgens, en uiteraard geen drugs, geen alcohol, niet roken. Om van seks nog maar te zwijgen. Elke keer als ik zei: ‘Wees voorzichtig!’, bedoelde ik: ‘Ik wil niet bemoederen, maar ik zie je graag en wil je graag behoeden voor alles en iedereen.’ En dat is een heel goede samenvatting van het moederschap.”

#Onsmoeder van Hanne Luyten en Anne Van Houtven verscheen bij Borgerhoff & Lamberigts en kost 21,50 euro.