Gelukkige oude dag

18 oktober 2018, 07:52 Gezondheid

Eindelijk oud, riep de bekende Nederlandse evolutiebioloog Mark Nelissen uit, toen hij zeventig werd. Niets moet nog, en tegelijk ben je creatiever, wijzer, kan je beter relativeren. Ouderdom is een bijzondere levensfase die goed is voor onze soort en voor onszelf. Er zijn geen andere dieren met een gelijkaardige levensfase. Bij de meeste soorten stopt het leven niet veel later dan de vruchtbaarheid. Dankzij de ouderen heeft de menselijke samenleving zich in de loop der tijden beter kunnen organiseren. Omdat ouderen zich niet meer hoefden bezig te houden met voortplanten, konden ze op vele andere manieren bijdragen aan de gemeenschap.

Oud worden doet soms pijn, is soms ellendig. Wie oud is, staat dichter bij de dood. Angst om te sterven en ook angst om sterk achteruit te gaan zijn terecht. Maar er zijn manieren om dat naast je neer te leggen. Nelissen bijvoorbeeld, doet dat door terug te denken aan feestjes toen hij een tiener was in de zestiger jaren. “Je bent zo oud als je jezelf voelt” is geen loze leugen volgens Nelissen. Stereotypes van ouderen beïnvloeden onrechtstreeks hun gezondheid. Als iemand denkt: ik ben gepensioneerd, ik ben op de leeftijd gekomen om onderuit te zakken in een fauteuil, dan zal hij of zij echt fysiek achteruitgaan en zich navenant ook voelen. Wie negatief denkt over ouder worden, zal slordiger omspringen met medicatie, heeft driemaal meer kans op hartfalen, herstelt minder na een val of ziekte en heeft veel meer geheugenverlies.
Nog erger dan onderuitzakken in een fauteuil, is eenzaam en alleen onderuitzakken. Wij moeten onze sociale contacten onderhouden omdat ons brein daarop ingesteld is. Vallen die weg, dan worden onze hersenen gefrustreerd, raken ze geblokkeerd. Ouderen alléén opsluiten in een kamer van een rusthuis is mishandeling. Personeel en verzorgers volstaan niet. Het is essentieel voor iedereen op alle leeftijden om vrienden te hebben. Geen dertig, met vier of vijf komt men al een heel eind.
Ouderen die meer activiteit ontwikkelen op Facebook of op het internet, blijken ook een betere gezondheid te hebben.
Stilaan wordt bij ons het Zweedse model voor ouderenzorg ingevoerd: woon- en zorginstellingen waarin de bewoners niet alleen inspraak hebben, maar ook mee beheren voor wie dat wenst. Het achterliggende idee is dat oudere mensen echt moeten leven, en niet geleefd worden zoals heden meestal het geval is.