Els de Schepper

1 april 2021, 08:33 cultuur

Els de Schepper heeft wellicht geen introductie nodig. Tv-presentatrice en -actrice, zangeres, musicalster, cabaretière, … Deze creatieve duizendpoot is een bekend en geliefd gezicht in vele niches van de cultuursector. Terwijl die laatste noodgedwongen de deuren grotendeels dichthield tijdens het afgelopen jaar, werkte zij verder aan haar nieuwe zaalshow én aan een nieuw project: haar feel good-boek Jij verdient een pluim.

De cultuursector is een van de zwaarst getroffen sectoren tijdens de coronacrisis. Toch begonnen de beproevingen al vóór COVID uitbrak met de besparingen op projectsubsidies, eind 2019 ingevoerd door de Vlaamse regering. Hoe kwam die aankondiging bij jou binnen?

Ik word door die besparingen niet rechtstreeks getroffen, omdat ik zelf geen subsidies ontvang, ook al voel je de gevolgen als artiest onrechtstreeks natuurlijk ook wel. Ik heb met verbijstering staan kijken naar hoe alles toen verlopen is. Cultuur is volgens velen blijkbaar nog steeds een bijzaak. Ze wordt niet vaak vernoemd in de media, artiesten zijn niet belangrijk, … terwijl cultuur een heel groot deel van mensen hun leven is.

Wij als artiesten vormen ook geen samenhangende groep en dat is volgens mij óók een deel van het probleem. Cultuur omvat natuurlijk heel veel uiteenlopende aspecten, maar - zonder oneerbiedig te willen zijn – er zitten ook veel ego’s in de cultuur, mensen die vooraan willen staan en dat heeft ook z’n gevolgen. Hoe vaak heb ik niet ondervonden dat degenen die niet gesubsidieerd worden stiefmoederlijk behandeld worden of dat er op hen neergekeken wordt door diegenen die wél gesubsidieerd worden. Dan denk ik: “Maar jongens, dat klopt toch niet?” Er is toch voor iedereen een taak weggelegd in het leven, voor iedereen een publiek? Kijk toch eens naar de positieve boodschap, naar wat wél goed is aan elke vorm van cultuur en naar wat cultuur voor mensen doet.

Ik was dan ook heel blij dat we naar aanleiding van die besparingen eindelijk eens als groep, met één stem naar buiten zijn getreden, ook al hebben we het deksel op de neus gekregen. Het is een begin.

Kan je de gevolgen van die besparingen en van de huidige crisis voor de cultuursector inschatten?

We weten dat nog niet. We verwachten wel een soort van naoorlogs feestgevoel van zodra het weer kan en gelukkig maar, want er zal natuurlijk een enorm groot aanbod zijn van alle artiesten die zo lang niks meer hebben kunnen doen. Ik doe ondertussen gewoon verder en probeer er op een positieve manier mee om te gaan.

(lees verder onder de foto)

Hoe heb jij het voorbije jaar aangevoeld?

De eerste lockdown is voor mij best goed gegaan. Ik ben alleenstaand, heb weinig familie en mijn vrienden wonen verspreid over het land, dus het waren heel veel uren alleen. Toch heb ik me creatief kunnen bezighouden en ik heb veel bijgeleerd, bijvoorbeeld over filmpjes maken voor sociale media. Daarna ben ik gestart met het maken van mijn nieuwe voorstelling. Mijn regisseur en ik zijn met ons tweetjes in een huisje in Nederland gaan logeren – allemaal volgens de coronaregels – om te gaan schrijven. Dat liep allemaal heel vlot.

Eens het winter werd en de coronacijfers weer slechter werden, voelde ik dat het lastiger begon te worden. Ondertussen hoop ik echt dat het niet meer te lang blijft duren. Het spel van mensen angst aanjagen, mensen op hun kop zitten, bedreigen, … Ik heb het daar moeilijk mee en ik heb me ook best wel kwaad gemaakt de laatste maanden.

Er zijn dagen dat het goed gaat, maar ook dagen waarop ik me echt niet goed voel. Sociale media, bijvoorbeeld, zijn vandaag zowel een vloek als een zegen. Als je eens kritiek durft te uiten of je hardop vragen durft te stellen, krijg je opmerkingen als: “ga eens een echte job zoeken”, “jij verdient het om corona te krijgen”, “jij hebt al veel te veel verdiend in je leven”. Ik begrijp niet waarom mensen zo reageren of waarom ze die negatieve houding naar anderen toe zo nodig hebben. Ik ben ervan overtuigd dat zo’n houding op lange termijn alleen maar negatieve gevolgen heeft, ook voor jezelf. Gelukkig heb ik zo’n mooie achterban van fans die daar meteen als een bende hyena’s op springen. (lacht)

Toch weegt ook dat niet op tegen de positieve boodschappen die ik allemaal krijg. Zeker tijdens de eerste lockdown heb ik veel filmpjes gemaakt voor sociale media. Daar steek ik natuurlijk heel veel tijd in, dat kost heel veel moeite en soms ook veel geld, maar er wordt altijd heel goed op gereageerd en dat is heel fijn.

Ik blijf gewoon keihard aan het werk. Dat is natuurlijk eigen aan zelfstandigen: “De boer, hij ploegde voort.” (lacht) Het is absoluut geen makkelijke tijd, voor niemand en al helemaal niet voor mensen in de cultuursector of in de horeca bijvoorbeeld. Je kan zeker je stem laten horen, maar je moet vooral ook voortdoen: kijken naar wat het je nú brengt en naar wat het je kan opleveren voor de toekomst.

De nieuwste Els de Schepper-zaalshow Els ziet ze vliegen moest je uitstellen, maar komt normaal in het najaar naar de Vlaamse theaters ...

Deze keer komen we met ‘een roadmovie op het theater’. Ik kan nog niet uitgebreid over het verhaal vertellen, want we moeten nog volop try-outen, maar het zal heel visueel zijn, heel kleurrijk en soms ook heel absurd. We nemen de mensen al mee op het moment dat ze binnenkomen in het theater, want dan komen ze meteen terecht op een gek vliegveld waar ze door leuke douanecontroles moeten. In de zaal zelf zitten ze in het vliegtuig te wachten om op te stijgen. Zo geven we hen heel wat kleurrijke voeding mee en bouwen we heel de voorstelling op rond vliegen in de lucht, maar ook vliegen in je hoofd.

We werken samen met een aantal scholen die kostuums, decors enzovoort maken onder professionele begeleiding. Voor de muziek ben ik aan het samenwerken met Steve Willaert, een groot filmcomponist die ook de muziek voor onder andere de musical ‘14-‘18 heeft gemaakt. Dat is fantastisch, want het wordt een heuse filmscore, echt een auditieve rijkdom. We hebben trouwens ook een stop motion filmpje gemaakt met mijn collages van de affiche, zodat die affiche “beweegt”. Doordat we de show hebben moeten uitstellen, is daar allemaal tijd voor vrijgekomen. Ik heb van de gelegenheid gebruikgemaakt om op een andere manier met mensen samen te werken. Het wordt echt een heel mooi project.

Ik ben sowieso iemand die heel praktisch en creatief is. Dat heb ik meegekregen van m’n vader en uit ik nu op mijn eigen manier. Elke keer dat ik iets organiseer, ga ik graag voluit de creatieve toer op. Ik kan bijvoorbeeld geweldige themafeesten geven, maar écht ge-wel-dig. Mijn vrienden weten dat: alles wordt dan van boven tot onder in het thema omgetoverd, tot in de kleinste details. Ik zou een geweldige eventplanner zijn, maar ik heb daar geen tijd voor. (lacht) Hoewel, misschien moeten we eens onderzoeken of we daar in de toekomst nog iets mee kunnen doen.

(lees verder onder de foto)

Die creativiteit uit zich ook in je nieuwe boek dat tot stand gekomen is via crowdfunding ...

Ja, dankzij een palet waterkleuren dat ik cadeau heb gekregen heb ik ontdekt dat ik schilderen ook fijn vind en mijn nieuwe boek Jij krijgt een pluim wordt een verzameling prenten, een samenwerking van mezelf en kunstenaar Steven Boers. Het zit vol absurde zelfhulp, grappige tips en uitdagingen en lichte, maar toch hartverwarmende boodschappen en inzichten. Het is gemaakt vanuit de wil om mensen de kans te geven elkaar (of zichzelf) iets positiefs cadeau te doen. Ik zou willen dat mensen het aan elkaar geven met de boodschap: “dit is omdat ik je waardeer”.

Is dat idee ook ontstaan tijdens de coronacrisis?

Nee, we waren er eerder al mee bezig, tijdens de brainstormsessies voor de nieuwe voorstelling. Toen ontstond al het idee dat we een boek zouden kunnen maken en tijdens de lockdown hebben we dat verder uitgediept. Ondertussen kwam er ook een stagiaire bij die het project heel goed heeft aangepakt.

In de crowdfunding kroop verrassend veel werk: onderzoeken hoe je eraan begint, hoe je het best aanpakt, … De beelden voor de website hebben we zelf gemaakt, net als het filmpje, de aankondiging op sociale media enzovoort. Daarmee waren we een maand of twee zoet en dan moesten we nog aan het boek zelf verder werken (lacht), maar het is enorm plezierig om te doen. Ten eerste is het creatief werk en dat geeft me een positief gevoel. Ten tweede heb ik ook niet zitten wachten tot wanneer we nog eens in actie mogen komen. Dat weiger ik. Ik wil verdergaan.

(lees verder onder de foto)

Waar blijf jij je inspiratie vandaan halen?

Inspiratie is voor velen een raadsel en ik kan ook niet zo makkelijk een antwoord geven op die vraag. Ik zeg altijd: het komt als het komt en vaak komt het op de meest onbevangen momenten. In het Engels hebben ze het wel eens over “divine inspiration”, goddelijke inspiratie. Ik geloof ook heel sterk dat we allemaal verbonden zijn met hogere bewustzijnsniveaus en dat inspiratie iets is dat van bovenaf komt, maar je moet zorgen dat je ervoor openstaat. Als ik onder druk sta en het gevoel hebt dat “het moet”, dan lukt het bij mij ook niet. Het kanaliseren en eraan werken om alles uit te schrijven, dat is wel een discipline die je moet hebben, want vanzelf belandt het natuurlijk niet op papier. Het boek, bijvoorbeeld, is een heel leuk idee, maar als je 250 pagina’s moet schilderen, dan ben je natuurlijk wel even bezig.

Ik denk dat de goegemeente dat “openstaan voor” te veel onderkent. Als je erover spreekt, word je nog heel vaak weggezet in de hoek van het esoterische. “Els ziet ze vliegen”, als het ware. Toch zijn we volgens mij allemaal verbonden met dat hogere, alleen zijn sommigen zich daarvan bewuster dan anderen. Er zit ook wel een gevaar in, namelijk dat je erin verdwijnt, terwijl het wel in het hier en nu is dat je moet leven. Je bewust zijn van die verbinding en ze je inspiratie laten geven – op allerlei vlakken, niet alleen qua creativiteit – dat is een verrijking in je leven. Daar komt mijn inspiratie vandaan. De dingen die ik zie, hoor en voel, vertaal ik vervolgens naar het hier en nu zodat andere mensen er ook iets aan hebben.

Met welk gevoel stuur jij je publiek graag naar huis?

Ik ben geen stand-upcomedian, dat is niet mijn ding, al bewonder ik het genre heel erg. Ik neig eerder naar het filosofische en het poëtische, gebracht op een lichtvoetige en grappige manier. Die twee aspecten wil ik altijd allebei belichten. Zo ging mijn vorige show, Els heeft besloten er geen eind aan te maken, over hoezeer het leven de moeite waard is, hoe moeilijk je het ook hebt. Niet alles dat ik daarin beschreef, was echt gebeurd, maar toch was het een heel persoonlijk verhaal wat betreft de omschrijving van hoe het leven aanvoelt. Die show heeft heel veel mensen troost geboden, maar hen ook heel hard laten lachen.

De nieuwe show gaat dan weer over de zoektocht en de weg die je aflegt naar geluk, maar ook over hoe je dat geluk ook altijd in jezelf kan vinden. Het gaat voor mij altijd veel dieper dan puur amusement. Ik wil mensen verlichting brengen, maar ik wil ook een dieper inzicht bieden in mezelf en in hoe ik het zie. Niet iedereen ziet het op dezelfde manier, natuurlijk, maar mensen die het diepere er niet uit kunnen meenemen, die nemen alleszins het plezier van de absurditeit mee. Noch het ene noch het andere is beter of slechter.

Je hebt al zoveel verschillende dingen gedaan voor tv, voor theater, enzovoort en nu verschijnt er ook een boek. Is er een bepaalde stiel die dichter bij je hart ligt of iets waar je met bijzondere dankbaarheid op terugkijkt?

(denkt na) Goeie vraag ... Ik betreur zeker niets – het leven is gelopen zoals het is gelopen. Ik had indertijd wel graag meer willen doen voor televisie, maar ik ben een heel gevoelig mens en ik had toen op privévlak met een aantal dingen te maken die ervoor gezorgd hebben dat ik mezelf niet genoeg naar waarde schatte, waardoor het authentieke in mij wel wat naar de achtergrond verdween. Als ik daar nu op terugkijk, zie ik hoe dat kwam, maar op dat moment was ik me daarvan niet bewust en dat vind ik nu wel jammer. Als je samenwerkt met anderen, moet je altijd wat controle afgeven, maar dat maakt je ook gevoeliger voor kritiek en daar heb ik indertijd mee geworsteld. Nu ga ik weer volop op zoek naar dat authentieke en in het theater heb ik dat ook altijd weten te behouden.

Toch kijk ik met veel plezier terug op een aantal tv-programma’s die ik heb gemaakt en de rode draad daarbij is ook weer authenticiteit. In de programma’s waarin ik die kon behouden, voelde ik me het beste. Dat wil natuurlijk helemaal niet zeggen dat ik andere dingen niet leuk vond of vind. Piaf, de musical, bijvoorbeeld, heb ik ongelofelijk graag gedaan. Ik heb er prijzen mee gewonnen en de manier waarop mensen daarop gereageerd hebben, was echt hartverwarmend. Ongetwijfeld zullen er nog zo’n dingen komen en die afwisseling is net heel plezant.

Wat brengt de toekomst? Zijn er dingen die je ooit nog gedaan wil hebben?

Ik ben met heel veel verschillende dingen bezig, maar niet alles waarin je tijd steekt, wordt uiteindelijk ook een project. Nu werk ik vooral aan het boek, er komen natuurlijk ook nieuwe liedjes aan en verder zien we wel waar de tijd ons brengt. Ik hoop vooral dat we binnenkort mensen echt weer kunnen omarmen, want dat gemis vind ik afgrijselijk. In elk geval: het komt goed, we weten alleen niet wanneer.

Kijk hier voor tickets info over Els de Schepper. Het boek pre-orderen doe je hier.

Joyce Verschueren

Lees ook: Tutti Fratelli