Agnes Wené - Fluitend door het leven
MaatschappelijkOf hoe vogelspotten je weer in evenwicht brengt
Helden zijn vrouwen en mannen met een passie. Een passie voor sport, ondernemen, reizen, literatuur, muziek, wetenschap, design … ‘Mensen zijn Media’ wil Vlamingen inspireren, daarom komt in deze rubriek elke keer een held aan het woord.
Wie denkt aan vogelspotten denkt vast nog altijd aan oude mannen die in kaki tenue door de natuur trekken met hun vogelgids en verrekijker in de aanslag. Dat beeld is al helemaal voorbijgestreefd. Meer zelfs, vogels kijken is hip geworden! Het blijkt de ideale manier om de dagelijkse hectiek van je af te schudden, innerlijke rust te vinden en weer in contact te komen met de natuur. Dat is ook wat Agnes Wené mocht ervaren. Toen ze een tijd geleden in een burn-out belandde, ontdekte ze dat vogelspotten haar weer in evenwicht bracht. De inzichten die zij daardoor verwierf, wil ze nu graag delen met iedereen die meer kwaliteit aan zijn of haar leven wil geven.
Agnes, hoe krijgt een dynamische creatieveling als jij plots met een burn-out te maken?
“Die burn-out is er niet plotseling gekomen, de situatie sleepte al een hele tijd aan. Gedurende jaren is er bewust of onbewust heel wat ruis mijn leven binnengeslopen. Als muzak, onopvallend, op de achtergrond, maar toch bepalend voor mijn toestand. Pas als de muzak wegvalt, als het stil wordt, voel je wat een impact dat onophoudelijke geruis heeft. Het was geen fijne periode met een lang herstel, ik wens het je niet toe.”
Toch kan je met dankbaarheid terugkijken?
“Ik ben dankbaar voor het nieuwe leven, dat ik mezelf toelaat te zijn en te genieten. Het leven op mijn manier te leven. De dingen kloppen nu, beter dan voorheen. Er is weer sprankel, hoop, vertrouwen, levenslust, energie, poëzie, speelsheid …”
En daarin bleek een winterkoninkje de beslissende factor?
“Door die burn-out was het licht uitgegaan, ik kon werkelijk niets meer. Tot ik die ochtend in de tuin een zingend winterkoninkje zag. Verwondering om zoveel schoonheid stroomde door mijn lichaam en een geruststellend gevoel sijpelde binnen. Het herinnerde me eraan dat schoonheid en geluk in kleine dingen zitten, in ieder moment dat ik bewust aanwezig ben. Op dat moment werd een nieuwe passie geboren: vogels bekijken, herkennen, beluisteren.”
Die passie veranderde je leven?
“Vogelspotten - en bij uitbreiding in de natuur zijn - was en is een helend proces. Ik heb me erin ondergedompeld en me ervoor opengesteld en dat heeft me veel gegeven. De filters die mijn zicht op de werkelijkheid vertroebelden, werden zichtbaar. Het was soms best emotioneel om die echt onder ogen te zien, maar ook om de moed te vinden om ze los te laten en om te buigen naar iets anders. Ondertussen lijkt het alsof mijn glazen een grondige schoonmaakbeurt hebben ondergaan. Mijn zicht is weer helder, ik ‘zie’ het weer en voel me dichter bij mijn authentieke ik staan. In plaats van geleefd te worden neem ik leiderschap over mijn eigen leven, maak ik keuzes die niet altijd conventioneel en maatschappelijk conform zijn.”
En je schreef dus ook een boek, een ‘start to … vogels kijken’?
“Dat klopt, maar het is meer dan dat. Het gaat niet alleen over een vaardigheid ontwikkelen, of een nieuwe hobby vinden. Het gaat erover wat het met je doet, wat je van de vogels en de natuur kunt leren. De vogelwereld houdt ons een spiegel voor en nodigt ons zo uit om op ons mens-zijn te reflecteren. Vogels zijn een prachtig symbool van ons verlangen naar vrijheid, om zonder beperkingen door het leven te kunnen gaan, vrij en onbevangen.”
Het boek heeft meerdere lagen?
“De eerste laag helpt je op weg om te starten met vogels bekijken. Hoe begin je eraan? Wat heb je nodig? Wat moet je weten om de vogels goed te begrijpen? Behalve wat theorie zijn er opdrachten die je over de drempel helpen. Voer ze uit en je bent begonnen – langzaam, stap voor stap. Naast het puur praktische is er ook een meer verdiepende laag. De eerste laag is heel aards en gaat over de verbinding die je maakt met de natuur. In de tweede laag gaat het over de verbinding die je door de natuur maakt met jezelf.”
Oké, hoe beginnen we eraan?
“Eerlijk is eerlijk: alle begin is moeilijk. Dat is met vogelen niet anders. In het begin maak je vast veel fouten. En hoe meer je kijkt en op stap gaat, hoe meer fouten je wellicht maakt. Prima, blunder er maar op los. Ongegeneerd. Want hoe meer fouten je maakt, hoe meer je kijkt en langzaam zal je je toch bekwamen en de kneepjes van het vak leren.”
Is het een dure hobby?
“Ze kost zeker geen rib uit je lijf, maar om echt plezier te beleven aan je vogelavonturen zal je toch een kleine investering moeten doen. Een goed begin is het halve werk! Je kunt perfect vogels waarnemen met het blote oog en het is prima om zo van start te gaan. Maar geloof me, je wil al snel een verrekijker om beter te kunnen observeren en waarnemen. Voor je het weet, kun je niet meer zonder. Daarnaast is een vogelgids of veldgids essentieel. Verder zijn er nog een aantal andere zaken waarmee je rekening kunt houden - aangepaste kleding bijvoorbeeld – en fijne extra’s zoals een vogellogboek.”
We hebben nu de juiste uitrusting, waar vinden we de vogels?
“Via vier basisstappen: stop, kijk, luister en herhaal! Vogels zijn overal te vinden, maar het is niet altijd makkelijk om ze in je vizier te krijgen. Laat vooreerst je auto of fiets staan en ga al wandelend op pad. Op zich gaat het niet om het wandelen – je kunt ook ergens gaan zitten – maar om het vertragen, terugschakelen, een versnelling lager gaan. Het gaat ten tweede om het kijken, om het werkelijke ‘zien’. Kijk niet gewoon rond, maar ‘leef je in’ en verplaats je in de situatie van een vogel. Speur eerst met het blote oog. Daarna kun je met je verrekijker inzoomen. Ten derde spelen ook je oren een belangrijke rol. Met zijn zang verraadt een vogel zijn aanwezigheid, zodat je gefocust op zoek kunt gaan. Blijf de lucht scannen en luister naar vogelgekwetter op je pad. Stoppen, kijken, luisteren, opnieuw en opnieuw en opnieuw …”
Hoe weten we welke vogel we zien?
“Op den duur ontwikkel je wel een soort handigheid. Je weet sneller waar bepaalde verwante of gelijkende soorten te vinden zijn in de vogelgids. Determineren komt uiteindelijk vaak neer op het elimineren van een aantal mogelijkheden. Probeer de vogel eerst in de juiste familie te plaatsen. De volgorde van de families of groepen is in de meeste veldgidsen dezelfde. Het begint meestal met de zwanen, ganzen en eenden. Daarna komen de hoenders, duikers, futen, zeevogels en reigers. Dan komen de roofvogels, steltlopers, meeuwen, sterns, uilen, duiven, spechten. Vervolgens komen de zangvogels aan bod, met de leeuweriken en zwaluwen, de piepers, zangers, mezen, kraaien, spreeuwen, mussen, vinken en gorzen.”
Wanneer gaan we het beste op pad?
“Twee momenten van de dag lenen zich het beste om vogels te spotten: ’s ochtends en ’s avonds. Ongeveer drie kwartier voor zonsopkomst beginnen in de lente en de vroege zomer de eerste vogels te zingen. Meteen na zonsopkomst is er een waar concert aan vogelzang. Hierdoor weet je alvast dat er vogels zitten (en misschien herken je er zelfs al meteen een paar aan hun zang). In de ochtend verlaten de vogels hun slaapplaats en verplaatsen ze zich naar hun voedselgebied. In de middag zijn ze minder actief en neemt de trefkans af. Ook de avond (vlak voor zonsondergang) is een goed moment. De vogels maken dan een omgekeerde beweging en zoeken hun slaapplaats op.”
Je bent lyrisch over vogelspotten, toch hangt er nog altijd een zweem van saaiheid rond?
“Er hangt inderdaad een zweem van oubolligheid, saaiheid en een ‘geitenwollensokkensfeer’ overheen. Helemaal onterecht uiteraard. Kom op, kom ervoor uit en kijk wat het je oplevert. Neem je vrienden eens mee. Misschien ben je jarig, heb je iets te vieren of heb je gewoon zin om elkaar te zien. Ga eens samen de natuur in, kijk of je voor iedereen een verrekijker kunt fixen, maak een vogelkaart of neem je veldgids(en) mee. Demonstreer aan je vrienden wat je al weet. Deel je kennis, deel je vogelvreugde!”
‘Fluitend door het leven’ van Agnes Wené werd uitgegeven bij Manteau en kost 24,99 euro.
