Eigendom

4 april 2018, 14:05 Fik blogt

Je hebt ongetwijfeld de uitspraak ‘het dierenrijk en het mensdom’ al eens gehoord. Deze uitdrukking van menselijke zelfspot is de spijker op de kop. In de natuur is alles beter en mooier op elkaar afgestemd dan in onze maatschappij. De strijd die door fauna en flora wordt gestreden, heeft meestal een duidelijke functie, met name overleven. Bovendien heeft die strijd weinig of geen nadelige gevolgen voor het ecologische evenwicht van onze planeet. Dieren en planten eten en drinken tot ze genoeg hebben … De mens daarentegen, weet blijkbaar van geen ophouden.

Bezitsdrang, machtsdrang en geldingsdrang maken de mens blind voor de gevolgen van zijn keuzes. Het wordt steeds duidelijker dat de aarde genoeg biedt voor ieders behoeften, maar helaas niet voor ieders hebzucht. Volgens Jean Jacques Rousseau schuilt de kiem van het probleem in het concept ‘eigendom’. Amper 15.000 jaar geleden leefden mensen van de jacht, de visvangst en van eetbare bessen en gewassen. Zij trokken rond en gebruikten wat de natuur voorzag. Toen de mens zich begon te vestigen op vaste plaatsen om aan land- en tuinbouw te gaan doen, kwam er een einde aan het gemeenschappelijke gebruik van de natuurlijke rijkdommen. Eeuwen later ging men zelfs over tot het kolonialiseren van overzeese natuurlijke rijkdommen. Eigendom werd een immens belangrijk recht dat wettelijk gereguleerd werd en deze regelgeving bepaalt tot vandaag het gelaat van onze maatschappij. Kan ze mooier? Als ik me niet vergis dan is ondertussen zowat ¾ van ons burgerlijk wetboek erop gericht om eigendom te beschermen.

Dat de kloof tussen arm en rijk nog steeds groter wordt en dat de vruchten van onze natuurlijke rijkdommen lang niet eerlijk worden verdeeld, roept bij ieder rechtgeaard mens niet alleen vragen op, er wordt her en der ook schoorvoetend werk gemaakt van antwoorden. Coöperatieven, deeleconomieën, blockchain, bewegingen als ‘Hart boven hard’ en ‘Occupy Wallstreet’, … zijn initiatieven van onderuit en ongetwijfeld de voortekenen van een betere toekomst. Zij zijn in ieder geval duidelijke lichtbakens die oproepen tot het varen van een nieuwe koers. Het is aan jou en mij om het vuur aan te wakkeren van onze woede om het onrecht in de wereld.

Woede om het onrecht dat medemensen wordt aangedaan is ten slotte een hoge vorm van liefde … En wie de liefde niet heeft … die heeft helemaal niets!

Fik.verbiest@periodiekske.be